ديگري . همچنين است در باب صلح : و ان جنحوا للسلم فاجنح لها ( 1 ) . اگر تمايل به سلم و صلح نشان دادند ، تو هم تمايل نشان بده . يك جا مي فرمايد : و الصلح خير ( 2 ) . و صلح بهتر است . پس اسلام دين كداميك است ؟ اسلام نه صلح را به معني يك اصل ثابت مي پذيرد كه در همه شرايط [ بايد ] صلح و ترك مخاصمه [ حاكم باشد ] و نه در همه شرايط جنگ را مي پذيرد و مي گويد همه جا جنگ . صلح و جنگ در همه جا تابع شرايط است ، يعني تابع آن اثري است كه از آن گرفته مي شود . مسلمين چه در زمان پيغمبر ، چه در زمان حضرت امير ، چه در زمان امام حسن و امام حسين ، چه در زمان ائمه ديگر ، و چه در زمان ما ، در همه جا بايد دنبال هدف خودشان باشند ، هدفشان اسلام و حقوق مسلمين است ، بايد ببينند كه در مجموع شرائط و اوضاع حاضر ، اگر با مبارزه و مقاتله بهتر به هدفشان مي رسند ، آن راه را پيش بگيرند ، و اگر احيانا تشخيص مي دهند كه با ترك مخاصمه بهتر به هدفشان مي رسند ، آن راه را پيش بگيرند . اصلا اين مسئله كه جنگ يا صلح ؟ هيچكدامش درست نيست . هر كدام مربوط به شرائط خودش است . و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين
. 1 سوره انفال ، آيه . 61 . 2 سوره نساء ، آيه . 128