پيشگفتار

- «... فقال- والملأ أمامه-: من كنت مولاه، فعليّ مولاه و قال: من كنت أنا نبيه، فعليّ أميره... ثم قال:... والإيمان مخالط لحمك و دمك، كما خالط لحمي و دمي». [فرازهايى از دعاى ندبه.] - «اللّهم و صلّ على عليّ أميرالمؤمنين...

بار الها! درود فرست بر وجود مبارك «على»، امير مؤمنان و وصىّ رسول رب العاليمن، آن «على» كه بنده ى خاص و ولىّ تو و برادر فرستاده ات و حجت تو بر همه ى خلق است، و هم او كه آيت بزرگ تو و خبر باعظمت است». [فرازى از دعاى افتتاح.] - اگر «مرتضى» خود را آن گونه كه بود، ظاهر مى ساخت، بى امان همه ى انسانها براى سجده در پيشگاهش بر زمين مى افتادند.

شاهين مرگ بر آشيانه ى حيات «شافعى» فرود آمده، حال آن كه او هنوز نمى داند «على» پروردگار اوست، يا «اللَّه»؟!! [نقل است كه شافعى- يكى از پيشوايان چهار گانه ى اهل سنّت- در وصف امام على (عليه السلام) مى گفت:

لو أنّ المرتضى أبدى محلّه لخرّ الناس طراً سجداً له و مات الشافعي و ليس يدري عليٌ ربّه أم ربّه اللّه.] - «ما مفتخريم كه پيرو مذهبى هستيم كه رسول خدا مؤسس آن به امر خداوند متعال بوده و اميرالمؤمنين على بن ابى طالب، اين بنده ى رها شده از تمام قيود، مأمور رها كردن بشر از تمام اغلال و بردگى هاست». [فرازى از پيشگفتار وصيّت نامه ى سياسى- الهى امام خمينى «ره».] - «سال 1379، دو عيد غدير دارد. خيلى مناسب است كه ما اين سال را، به اين مناسبت، سال اميرالمؤمنين على بن ابى طالب (عليه السلام) بدانيم و بناميم و خودمان را به آن بزرگوار نزديك كنيم... . ما مى توانيم در سايه ى نزديكى به اميرالمؤمنين، به آرزوى بزرگ كشور و ملتمان و نظام جمهورى اسلامى، يعنى عدالت اجتماعى، نزديك شويم». [فرازى از پيام نوروزى سال 1379 مقام معظم رهبرى، حضرت آية اللّه خامنه اى (مدّ ظلّه العالى).] سال امام على (عليه السلام)، جشنواره ى ملى ولايت و مساعدت حضرت آية اللّه جوادى آملى (مدّ ظلّه العالى)، مجموعاً توفيق انتشار كتبى از معظّم له درباره ى وجود مقدس «على» (عليه السلام) و ولايت مبارك او را فراهم ساخت، از آنجا كه يكى از برجسته ترين جلوه هاى ولايت طهارت اولياى الهى است، چهارمين اثر اين مجموعه ى نفيس، به نام تجلّى ولايت در آيه ى تطهير ناميده شده، اميد آن كه مورد قبول حضرت حقّ و رضايت و لىّ اللّه، امام اميرالمؤمنين على (عليه السلام) قرار گيرد. .

.. شايد قطره اى به حساب آيد.

[عباس شهرى از شعراى معاصر.] محمد افكارى معاون فرهنگى و امور بين الملل

سخن ناشر

اراده ى الهى بر زدودن زنگار رجس و آلودگى از اهل بيت (عليهم السلام) و تجلّى فرشته ى طهارت و پاكى، به هر گونه ى آن، در آنان است: (إنّما يريد الله ليذهب عنكم الرجس أهل البيت و يطهركم تطهيراً). [سوره ى احزاب، آيه ى 33.] از اين رو بايد اين شاخصه ى برجسته و زنده ى ولايت را به خوبى شناخت و در كارآمدى حقيقت ولايت، آن را مؤثر و حياتى دانست.

آيه ى تطهير كه خود ده ها سوره است، حكايتى صادق و گفتارى خالص از ماجرايى بزرگ است كه اين شاخصه در آن بروز كرد.

اين مجموعه ى مختصر و سهل، ليكن وسيع و و زين، گزيده اى است از «شرح زيارت جامعه»اى كه از استاد حكيم، حضرت آية الله جوادى آملى (دام ظلّه العالى) در دست تحقيق و طبع است.

در پايان از محقّق فاضل و دوست ارجمند جناب حجة الاسلام آقاى محمد صفايى كه مجدّانه در تحصيل اين حاصل، بذل محبّت كرده و از اين جلوه ى ولايت، يعنى طهارت بهره گرفته و بخشيده اند و هم چنين از زحمات بى شايبه ى جناب حجةالاسلام آقاى حسين شفيعى كه ويرايش آن را بر عهده داشتند سپاسگذارى و تقدير مى كنيم.

اين قدم كوچك به انگيزه سال اميرالمؤمنين (عليه السلام)- كه از سوى مقام معظم رهبرى، حضرت آية الله خامنه اى (دام ظلّه العالى) معرّفى شده است- تنظيم و نشر مى گردد. اميد است بعد از قبول، ذخيره اى براى همگان باشد.

مركز نشر اسراء

مقدّمه

بسم اللَّه الرّحمن الرّحيم قرآن كريم و امام معصوم دو چهره ى يك واقعيّت و دو ظهور يك حقيقتند، يعنى انسان كامل، قرآن ممثل است و قرآن كريم، انسان كامل مدوّن. امام معصوم، قرآن عينى است و قرآن، امام علمى. امام، قرآن ناطق است و قرآن، امام صامت. امام، صراط عينى است و قرآن، صراط علمى.

شيعه و سنّى از پيغمبر اكرم صلى اللَّه عليه و آله و سلم نقل كرده اند كه فرمود: من دو گوهر گرانبها در ميان شما به يادگار گذاشته ام. تا زمانى كه به آن دو چنگ زنيد گرفتار ضلالت و گمراهى نمى شويد. آن دو گوهر، كتاب خدا و عترت من است كه هرگز از يكديگر جدا نمى شوند تا بر سر حوض به من برگردند. پس بنگريد كه بعد از من چگونه با آن دو برخورد خواهيد كرد:

«إنّي تارك فيكم الثقلين، ما إن تمسّكتم بهما لن تضلّوا بعدي، كتاب الله و عترتي أهل بيتي و إنّهما لن يفترقا حتّى يردا عليّ الحوض فانظروا كيف تخلفوني فيهما». [بحار، ج 2، ص 100.] يكى از آثار اتحاد و يگانگى قرآن كريم و عترت طاهره اين است كه هر دو يادگار پيامبر صلى اللَّه عليه و آله و سلم انسانها را به صراط مستقيم الهى، كه موجب حيات طيبه و نجات از مرگ جاهلى است، دعوت مى كنند:

(يا أيّها الّذين ءامنوا استجيبوا لله و للرسول إذا دعاكم لما يحييكم) [سوره ى انفال، آيه ى 24.]، «اى كسانى كه ايمان آورده ايد، اجابت كنيد خدا و رسولش را، زمانى كه شما را به امر حيات بخش فرامى خواند».

از اين رو منكر قرآن عينى، شيوه اى جاهلانه پيش گرفته سات: «من مات و ليس له إمام، مات ميتة جاهلية» [بحار، ج 23، ص 78. هر كس كه بميرد و امام نداشته باشد، به مرگ جاهليت مرده است.]، همانگونه كه منكر امام علمى نيز، در سلك جاهلان است: (أفحكم الجاهلية يبغون و من أحسن من الله حكماً لقوم يوقنون) [سوره ى مائده، آيه ى 50. آيا از تو حكم جاهليت را طلب مى كنند؟ براى كسانى كه اهل علم و يقين هستند، حكم و داورى چه كسى بهتر از حكم و داورى خداست؟] مرگ، عصاره ى زندگى است و هر كسى همانگونه كه زندگى كرده، مى ميرد. پس اگر مرگ كسى جاهلانه بود، معلوم مى شود زندگى جاهلانه اى داشته است.

يكى ديگر از آثار اين اتّحاد و يگانگى، اين است كه هر يك از اين دو مخاطبان خود را به ديگرى فرامى خواند: قرآن عينى، جامعه ى بشرى را به قرآن علمى فرامى خواند. امام رضا (عليه السلام) مى فرمايد: