در عبارت «السلام على ربيع الانام» كه از زيارت نامه آن حضرت نقل شده، به امام زمان(ع) ، ربيع نام اطلاق گرديده است.
يكى از معانى ربيع، بهار است اما، معناى ديگر آن، باران بهاريست، كه زمين را سرشار از نعمت و طراوت مىسازد و گلها و گياهان را زندگى نوين مىدهد.
«طريحى» در مجمع البحرين مىنويسد: «الربيع: المطر فى الربيع، سمى ربيعا لان اولالمطر يكون فيه و به ينبت الربيع. »
يعنى ربيع، بارانى است كه در بهار مىبارد، اين باران را ربيع گفتهاند. زيرا آغاز باران ، در فصل بهار مىباشد و به سبب آن ، نباتات در اين فصل مىرويند و سرسبز و خرم مىگردند.
در المنجد آمده است: « الحظ من الماء للارض . الربيع: مطرالربيع.» در بهاران ، زمين از باران بهرهمند و پر نصيب مىگردد. باران بهارى و اين حظ و بهره زمين از باران را ربيع گويند.
كلمه انام فقط شامل مردم و انسانها نمىشود، بلكه معناى عام و گستردهاى دارد كه جن و انس را در بر مىگيرد و بالاتر از آن ، به تمام موجودات زمين اطلاق مىشود و حتى فراتر از آن ، همه هستى را در عالم امكان و هر پديدهاى را در نظام آفرينش، شامل مىگردد.
مجمع البحرين در مفهوم ا ين واژه چنين گفته است: «الانام بفتح الفاء: الجن و الانس و قيل: الانام ماعلى وجهالارض من جميع الخلق» و در المنجد گويد: «انم: الانام و الآنام: الخلق .»
در عبارتى كه از زيارت امام عصر7 نقل شد، حضرت بقيةالله(ع) «ربيع انام» خوانده شده و وجود گرانقدرش تشبيه گرديده به فصل حيات آفرين بهار و باران ثمربخش بهارى.
آرى، اين نور ملكوتى و جلوه ايزدى ، همچون بهار، زندگى و نشاط مىآفريند و دلهاى مرده و قلبهاى پژمرده را روح و صفا مىبخشد، آنهم نه تنها براى آدميان و نه فقط در محدوده جن و انس، بلكه در تمام جهان آفرينش.
هر پديدهاى بخواهد زنده شود و شادابى و طراوات معنوى به دست آورد و بصيرت و كمال حقيقى كسب كند و از نور معرفت و عرفان واقعى بهرهمند شود، بايد به آستان آن بزرگوار رو آورد ، از چشمه زلال ولايتش سيراب گردد، به درگاه وى توسل جويد و از آن رحمت واسعه الهى، استمداد نمايد و فيض گيرد.
سيد جمالالدين حجازى .