سند شماره 71 خيلى محرمانه كنسولگرى ايالات متحده آمريكا اصفهان ايران صورت مذاكرات شركت كنندگان : امير امان الله بزرگ ايل دره شويى: رهبر ايل كاشفى و عضو پارلمان از مهر گرد هلاكو كاشفى: كارخانه دار و ملاك اصفهان ديويد سى.مك گافى: كنسول آمريكا در اصفهان اعضاى خانواده و ملازمين افراد مذكور در بالا زمان و مكان: مزرعه كاشفى نزديك مهر گرد استان اصفهان 4 و 5 اوت14 " 1978 مرداد 57 " موضوع: گرايش عمومى نسبت به دولت مركزى، عكس العمل نسبت به آشوبهاى فعلى امير امان الله كه بزرگترين پسر زيات " احتمالاہ زياد مترجم " خان رئيس شاخه ئ دره شويى از ايل كاشفى و براى اولين سال نماينده مجلس مى باشد، هنگامى كه من و خانواده ام تعطيلات آخر هفته را در مزرعه كاشفى مى گذرانيديم از آنجا ديدن كرد ، در يك سرى گفتگو كه امير امان الله بيانيه اى و سياست رسمى را تصريح مى نمود، موافق بود كه اغلب اشخاصى كه او ملاقات نموده تمام اعتقادشان به تمايل يا توانايى دولت ايران براى اجراى سياستهايش را از دست داده اند.
كاشفى از اين فراتر رفت و اظهار داشت كه مرم تمام ايمان و اعتمادشان به دولت و خانواده سلطنتى را از دست داده اند و دولت داشتن هر ارتباطى با اكثريت مردم ايران را از دست خواهد داد، مگر اينكه كابينه جارى با كابينه كه به وسيله شخصى كه به عنوان مخالف حرص و آز و بى كفايتى خانواده سلطنتى ديده شود تعويض گردد.
او بطورى اندوهناك متذكر شد كه 17 نفر از 24 پسر عمو " عمه، دايى ،خاله " هاى او " مردان جوانى كه رهبرى را بايد ميسر سازند " يا اقامت دائم " كارت سبز " در آمريكا بدست آورده اند و يا سرمايه گذاريهايى در اروپا كه به آنها اجازه زندگى در آنجا مى دهد كرده اند " اغلب آنها در حال حاضر هنوز در ايران زندگى مى كنند " او اظهار داشت كه سرمايه گذارى خصوصى جديد در ايران عليرغم آمار و ارقام هيچ است.
هر چيزى كه شبيه سرمايه گذارى جديد است يا تلاشى بيهوده براى حمايت از سرمايه اى است كه هم اكنون در پروژه هاى موجود مستهلك شده و يا يك سرمايه گذارى فريب آميز براى پوشاندن انتقال سرمايه هاى بزرگ از ايران است.
كاشفى اساساہ طرفدار شاه بود، اما تاعكيد كرد كه دو شكست اساسى شاه را در حال حاضر مسئول " زيان " براى ايران نموده است.
الف - ناتوانى در تشخيص حدودش و نماينده بودنش ب - ناتوانى يا عدم تمايل براى تشخيص دادن رشوه گيرى خانواده اش و اعضاى كابينه امير امان الله گفت كه عقايد كاشفى در همه جت منتشر است و در حالى كه او آنها را اغراق آميز مى دانست حقيقت را در آنها تشخيص مى داد.
او گفت از مجلس انتظار دارد كه در سال و يا سالهاى آينده خيلى بيشتر خودش را به دفاع از تاعديب كردن سوع استفاده هاى سطح بالا اختصاص دهد.
هر دو نفر راجع به احتمال جايگزينى على امينى نخست وزير قبلى يا جمشيد آموزگار صحبت كردند و توافق داشتند كه امين بهترين احتمال است ولى گفتند او احتمالاہ استقلال و اختيار زيادترى از آنچه كه براى شاه مورد قبول است تقاضا خواهد نمود.
من سوئال كردم كه آيا اين يك نتيجه قطعى است كه آموزگار تعويض خواهد شد و هيچكدام شك داشتند كه اين تعويض اتفاق خواهد افتاد.
تنها ترس آنها اين بود كه او با شخص ديگرى كه فقط در پر كردن حساب بانك سوئيس خود علاقه مند باشد تعويض گردد.
هر دوى آنها مى پنداشتند كه آموزگار ميليونها " دلار " در زمان تصدى خود بدست آورده باشد.
آشوبهاى فعلى من از آنها راجع به عكس العمل شان در مورد تظاهرات اخير در اصفهان سوئال نمودم.
يك احساس كلى وجود داشت كه دولت از دست زدن به هر اقدامى براى جلوگيرى از چنان آشوبهايى هراسان بود، همان طور كه مقامات ارشد دولتى علت و مقصود از تظاهرات را نفهميدند و مى ترسيدند كه هر اقدامى نتيجه معكوس دهد.
دولت فقط اميدوار است كه تظاهرات فروكش كند، همان طور كه در بهار اينطور به نظر رسيد.
كاشفى فكر مى كرد آنها حداقل اشتباه مى كنند و آشوبها ادامه پيدا خواهد كرد و شديدتر خواهد شد مگر اينكه: الف دولت اقدام دقيق جدى بر عليه رهبران جناحها و محركين به عمل اورد ب - يك تغيير اساسى حداقل در نمود و ظاهر دولت " و در قبولى دولت در مورد فسادهاى سطح بالا " وجود داشته باشد.
او معتقد است تظاهرات از توده هايى بر مى خيزد كه خسته هستند از اينكه ببينند عده معدودى به طورجنايتكارانه اى از توسعه ايران ثروتمند مى شوند، در حالى كه دستمزدهاى آنها در كمبودها و تورم كم مى شود.
او گفت محركين فقط زبردستانى هستند كه تلاش خواهند نمود كه از قدرت تظاهرات توده اى براى پيوند زدن خودشان به دولت مردان فاسد استفاده نمايند او در اين گروه ملاها و رهبران مذهبى از قبيل شريعتمدارى را كه او به عنوان "مردى شرير" توصيف نمود به حساب مى آورد.
افراد ديگر در بحث ، منجمله امير امان الله با تاعكيدات او و بعضى جزئيات مخالفت نمودند ولى با نكات عمده صحبتهاى او موافق بودند.
81 شماره سند سفارت آمريكا - تهران از: وزارت امور خارجه - واشنگتن دى.
سى.به: 27 اوت 5 - 1978 شهريور 75 تاريخ: