تحقيق و ترجمه: مهرك حصاركي - آرش نورآقاي
اسكناس يك دلاري اگر سمبليك ترين پول دنيا نباشد حداقل يكي از اسكناس‌هايي است كه بيشترين نمادها و سمبل ها در آن به كار رفته است.
هرچند كه نمادها مي‌توانند تفاسير مختلفي داشته باشند ولي تلاش شده كه اطلاعات زير، درباره طراحي و مفهوم بعضي از تصاوير اسكناس يك دلاري بر اساس نقطه نظرات تاريخي (و در مواردي بر پايه تعابير ثبت نشده) ارائه شود.
اسكناس يك دلاري با طرح فعلي براي اولين بار در سال 1957 چاپ شد.
بر اساس اطلاعات وزارت دارايي آمريكا، همزمان با آغاز رواج شعار «ما به خدا اعتماد داريم» اين عبارت را بر روي پول كاغذي درج كردند(IN GOD WE TRUST). اين شعار قبلا روي پول فلزي درج شده بود.
اين پول كاغذي در واقع مخلوطي از پنبه و كتان است كه فيبرهاي بسيار ريز ابريشمي به رنگ‌هاي آبي و قرمز در سرتاسر آن پخش شده است. اينها مواد اصلي هستند. همگي ما اين اسكناس را مي‌شوريم بدون آن كه اين كار سبب پاره شدن آن شود. در اين كاغذ از مخلوط بخصوصي از جوهر استفاده شده است كه ما هرگز تركيب آن را نخواهيم دانست. اين كاغذ بارها با نمادهاي مختلف تجديد چاپ شد. سپس طوري آن را خشك كردند تا در برابر آب مقاوم باشد و در عين حال بعد از چاپ ظاهر آراسته‌اي داشته باشد.
اگر شما به روي اسكناس 1 دلاري نگاه كنيد، مهر وزارت دارايي آمريكا را مشاهده خواهيد كرد (مهر سبز رنگ سمت راست روي 1 دلاري).
هر چند كه ادعاهاي بسياري شده كه ترازو نشان‌دهنده نياز به يك بودجه تراز شده است، تراز كردن بودجه ارتباط چنداني با فعاليت وزارت دارايي ندارد. در واقع اين كار به عهده مجلس است. وزارت دارايي بر اين عقيده است كه حالت تراز شده ترازو، ارايه كننده عدالت ميباشد. افرادي بر اين باورند كه در مركز مهر يك خط‌كش T شكل نجاري وجود دارد كه وسيله‌اي براي برش يكنواخت ميباشد. اما اين تصوير در واقع يك درجه نظامي با 13 ستاره است كه تاكيد بر 13 قوم اوليه تشكيل دهنده آمريكا دارد. در قسمت پايين مهر كليدي است كه نماد اقتدار ميباشد.
اگر اسكناس را برگردانيد دو دايره مي‌بينيد. اين دو دايره ارايه كننده دو وجه مهر بزرگ آمريكا هستند.
قبل از تعطيلي مجلس آمريكا در تاريخ چهارم جولاي 1776، كميته‌اي انتخاب شده بود تا مهري براي اين كشور تهيه نمايند. اعضاي كميته 5 نفر بودند كه سه نفر از آنها شامل بنيامين فرانكلين، جان آدامز و توماس جفرسون مي‌شد كه پيش‌نويس بيانيه استقلال آمريكا را تهيه كردند.
اينها افراد اولين كميته به حساب مي‌آمدند. قبل از آن كه طرح مهر به تصويب نهايي برسد، دو كميته ديگر و جمعا 14 نفر و به مدت 6 سال بر روي آن كار كردند. طرح نهايي كه در تاريخ 13 ژوئن 1782 مورد تصويب مجلس قرار گرفت، توسط چارلز تامپسون با سمت منشي به مجلس ارايه شد. وي در اين طرح پيشنهادات، مشاوران و هنرمندان هر سه كميته را لحاظ كرده بود.
اگر به دايره سمت چپ نگاه كنيد يك هرم را مي‌بينيد.
توجه كنيد كه سمت شرقي آن نوراني و قسمت غربي آن تيره است. هر چند كه هيچ توضيح رسمي براي سايه‌ها وجود ندارد، بعضي‌ها مفهوم آن را اين طور تفسير كرده‌اند كه در آن زمان كشور آمريكا تازه استقلال يافته بود و هنوز شروع به بررسي قسمت غربي نكرده و نيز تصميمي هم در مورد اين كه در قبال تمدن‌هاي غربي چه بايد كرد، نگرفته بود.
قسمت بالايي هرم به صورت كلاه جدا شده است. بدين معني كه آمريكا هنوز تكامل نيافته است. وضعيت ناتمام هرم كاملا آگاهانه طراحي شده بود و چارلز تامپسون در اظهارنظر خود به مجلس درباره نمادشناسي مهر اعلام كرد كه هرم دال بر قدرت و طول زماني آن است. بر روي قسمت كلاه مانند هرم، يك چشم كامل مي‌بينيد كه يك نماد قديمي نشان دهنده الوهيت ميباشد.
گروه فرانكلين مي‌خواستند كه مهر منعكس كننده مشيت الهي باشد و در اين راستا بلاتكليفي بچه‌هاي اسرائيلي را به نمايش بگذارد.
به عقيده جوزف كمبل، اسطوره سناس معروف، هنگامي كه در سطوح پايين هرم قرار داريد، مي‌توانيد اين سو يا آن سو باشيد. اما هنگامي كه به راس مي‌رسيد همه نقاط به يكديگر مي‌رسند و اينجاست كه چشم خداوند گشوده ميشود.
در بالاي هرم يك عبارت لاتين وجود دارد.ANNUIT COEPTIS، كه به اين معني است: خدا هميشه و در همه جا ياور ماست.» اين عقيده فرانكلين بود كه يك نفر به تنهايي نمي‌تواند كاري انجام دهد اما چند نفر با كمك خدا قادر به انجام هر كاري هستند.
جوزف كمبل مي‌گويد اين نوشته يعني :" او به اقدامات يا فعاليت هاي ما خنديده است." به اين معني كه دنياي جديدي كه ما ساخته ايم ،بر اساس آفرينش اصلي خداوند بنا شده و بازتاب خرد خداوند و خشنودي او از ماست.
عبارت لاتين پايين هرم(NOVUS ORDO SECLORUM) به اين معني است: "يك حكم جديد براي دنيا" يا "نظم جديد جهان"
اگر به پشت هرم نگاه كنيم، يك بيابان خواهيم ديد. و اگر به جلوي آن نگاه كنيم، گياهاني در حال رشد ديده مي‌شوند. بيابان نماد آشوب در اروپا و جنگ هاي متوالي است كه آمريكا خود را از آن بيرون كشيده و به آينده اي درخشان مي‌انديشد.
بر روي پايين ترين رديف هرم، سال 1776 به اعداد رومي نوشته شده است. اگر ارقام اين شماره را با هم جمع كنيد به عدد 21 مي‌رسيد كه سن عقل است. به اين معني كه در سال 1776 كه به نوعي سن عقل را تداعي مي‌كند، سيزده ايالت استقلال خود را اعلام كردند.
اگر به دايره سمت راست نگاه كنيد و آن را با دقت بررسي نماييد متوجه مي‌شويد كه اين تصوير با كمي تغيير همان مهر رياست جمهوري آمريكاست. اين تصوير را همچنين در نقاط زير مي‌توان مشاهده كرد: در تمامي قبرستان‌هاي عمومي آمريكا، در پياده‌رويي در بوشنل كه محل نمايش پرچم‌هاست، در قبرستان عمومي فلوريدا و نيز اين علامت هسته اصلي در بناي يادبود قهرمانان ملي آن كشور محسوب ميشود.
در اينجا عقاب، پرنده زئوس ديده ميشود. عقاب در حال فرود از ملكوت خداوند به عرصه زمان است. اين پرنده نماد اصل تجسم خداوند به شمار مي‌رود.
در مهر بزرگ صورت عقاب به سمت پنجه‌اي است كه شاخه زيتون (به عبارتي شاخه درخت غار) را نگاه داشته است. صورت عقاب در مهر رياست جمهوري در جهت مخالف يعني به طرف پنجه‌اي بود كه تيرها را نگاه مي‌داشت تا اين كه در سال 1945 "هاري ترومن" دستور طراحي مجدد آن را به سمت شاخه زيتون صادر كرد.
پرنده به سمت شاخه گياه نگاه مي كند، تا بدين معني باشد" كه به صلح مي‌انديشيم ولي همچنان شايد نياز به جنگ هم داشته باشيم."
در كتاب علم سياست هندوها ضرب المثلي وجود دارد كه مي‌گويد، فرمانروا بايد در يك دست سلاح جنگ و در دست ديگرش سلاح صلح را حمل كند.
دم عقاب از 9 پر تشكيل شده. نه رقم نزول قدرت آسماني به جهان است. زنگ نيايش آنجلوس در كليساي كاتوليك رمي نه بار به صدا در مي‌آيد.
بيشتر منابع تاريخي درباره عقاب گر (بدون مو) اشاره به اين مطلب دارند كه اين تمثال منحصرا آمريكايي است.
يكي از طرح‌هاي اوليه براي مهر بزرگ، عقابي سفيد با كاكلي كوچك بود كه ريشه آمريكايي نداشت اما بعدها تبديل به عقاب گري شد كه فقط اختصاص به اين كشور داشت. يك تفسير ثابت نشده از اين عقاب ميتواند پيروزي و استقلال باشد. به اين دليل كه عقاب از توفان نمي‌هراسد، آن قدر قوي و باهوش است كه بتواند بالاتر از توفان اوج بگيرد و در ضمن هيچ نوع تاجي برسر ندارد.
اگر به سپر توجه كنيد مي‌بينيد كه از هيچ طرف نگاه داشته نشده است. چارلز تامپسون گفته است كه اين سپر نشان‌دهنده آن است كه آمريكا بايد متكي بر شرافت خود باشد. سپر از نوارهايي به رنگ قرمز و سفيد تشكيل شده است كه يك نوار آبي در بالاي آنها قرار گرفته و نشان از مجلس دارد. اين رنگ‌ها از پرچم آمريكا گرفته شده است و مفهوم رسمي اين رنگ‌ها بدين ترتيب ميباشد: قرمز نشان از جسارت و شجاعت دارد، سفيد نشان از خالص و بي‌آلايش بودن و آبي نشان از آمادگي، پايداري و در عين حال عدالت دارد. در منقار عقاب مي‌خوانيم: "e pluribus unum" به اين معني «يك ملت متشكل از اقوام مختلف».
در بالاي سر عقاب 13 ستاره وجود دارد كه دلالت بر 13 قوم اوليه تشكيل دهنده آمريكا دارد. دوباره تاكيد بر اين مطلب است كه ما به دور هم به عنوان يك ملت جمع شده‌ايم. توجه كنيد كه عقاب يك شاخه زيتون و تعدادي پيكان در چنگال خود دارد. مفهوم رسمي اين دو بدين ترتيب است: متوجه قدرت جنگ و صلح باشيد.
بعضي‌ها بر اين باورند كه عدد 13 شماره بدشانسي است.اين عدد نزد اغلب ملل، نحس و شوم و نامبارك شمرده مي شود. اما اين سكه اي است كه دو رو دارد و ما به آن مي پردازيم.
از آنجا كه اين عدد نحس است، گاهي در ساختمانها طبقه سيزدهم وجود ندارد. يا پلاك سيزده بر روي نشاني ها گذاشته نمي شود.مسيحيان در يك اتاق و پشت يك ميز، سيزده نفر نمي نشينند.در هواپيماي ايرباس آمريكايي، صندلي شماره سيزده وجود ندارد.سيزده در مسيحيت، عدد يهودا اسخريوطي است.عدد اجتماع جادوگران نيز سيزده ميباشد.در ايران باستان هم گويا سيزده، عددي شوم و نحس بوده.
شومي عدد سيزده به اين مسئله برميگردد كه ظاهرا تعداد خدايان در يونان دوازده بوده كه سيزدهمي وارد ميشود و يكي از آنها را مي كشد و خود به جاي او مي نشيند و از آن به بعد همه چيز به هم مي ريزد و اوضاع خراب ميشود.
به قول ويل دورانت، دوازده عددي بوده كه به 2 و 3 و 4 و 6 بخش پذير بوده و عدد كاملي به شمار مي آمده و درست بعد از آن سيزده است كه به هيچ چيز بخش پذير نيست، و از همين رو نحس شده است.
از طرف ديگر (آن روي سكه)،سيزده در تقويم آزتك عدد مهمي محسوب ميشود، زيرا به ادوار سيزده روزه تقسيم شده است و در ضمن براي پيشگويي هم به كار ميرفته است.در ميان اسراييليان باستان، سيزده مقدس بود، زيرا براي تابوت عهد، وجود سيزده چيز ضروري بود.همچنين اين عدد بر طبق حروف ابجد، معادل احد (الف: 1، ح: 8، د: 4) ميباشد كه به معني خداست.
از طرفي اگر مسيح سيزدهمين نفر به اضافه دوازده حواري خود باشد ديگر اين عدد نحس و شوم نيست و همچنين اگر خورشيد را سيزدهمينِ دوازده صورت فلكي بدانيم باز از شومي آن خبري نيست. سيزده، شماره خروج از حوزه قيود دوازده بر عرصه اي متعالي است. براي همين در يك دلاري ،در آخرين طبقه هرم(سيزدهمين طبقه) چشم خداوند گشوده شده است.
مفهوم عدد 13 در تاريخ آمريكا بسيار مستحكم است. عدد 13 در بسياري از نمادهاي آمريكايي به كار مي‌رود (13 قوم اوليه آمريكا، 13 امضاكننده بيانيه استقلال، 13 نوار روي پرچم، 13 طبقه هرم، ،13 ستاره در بالاي سر عقاب، عبارت13 حرفي e pluribus unum , سيزده پر تزييني از پرهاي موجود در طول هر يك از بال‌هاي عقاب، 13 نوار بر روي سپر، 13 برگ روي شاخه زيتون و تعداد 13 عدد پيكان.)
تمامي اينها شروع استقلال كشور را نشان مي‌دهند كه توسط 13 قوم تثبيت شد. همچنين ميتواند يادآور سيزدهمين اصلاحيه بااهميت هم باشد.
بالاي سر عقاب نيز سيزده ستاره وجود دارد كه به شكل يك ستاره داوود چيده شده اند. اين شكل به تعبير «جوزف كمبل» ميتواند شكل دموكراسي باشد. كه هر كسي ميتواند از هر موضعي (با توجه به 6 گوشه بالا و پايين و طرفين) صحبت كند و حقيقت را بگويد زيرا ذهن او از حقيقت (مركز) جدا نشده است.
و از طرفي با توجه به شكل خاتم سليمان(ستاره 6 پر)، سيزده نقطه داريم كه دوازده نقطه آن در محل تقاطع خطوط و يك نقطه نيز در مركز قرار دارد.
تحقيق و ترجمه: مهرك حصاركي - آرش نورآقاي