ـ ياد خدا كردن و روحيه ايمانى و معنوى را تقويت نمودن.
ـ شاهد منافع خود بودن كه به دليل اطلاق و عدم تقييد به قيد خاص، شامل منافع مادّى و معنوى است و منافع اقتصادى را نيز شامل مى شود.
ـ متعاقب آن، از گوشت قربانى و خوردن و خورانيدن و اطعام به مستمندان سخن گفته است.
ابن عباس در تفسير آيه كريمه مى گويد:
«منافع الدنيا والآخرة، أمّا منافع الآخرة فرضوان الله تعالى، وأمّا منافع الدنيا فما يصيبون من منافع البُدن والذبائح والتجارات».(2) «منافع ياد شده در آيه; عبارت است از منافع دنيا و آخرت; منافع آخرت خشنودى خداوند است و منافع دنيا آن چيزى است كه مردم از گوشت قربانى و تجارت به دست مى آورند.» همانگونه كه آيه كريمه: } لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُناحٌ أَنْ تَبْتَغُوا فَضْلاً مِنْ رَبِّكُمْ...{(3) بيانگر است، متعاقب توصيه به تقوا به عنوان ره توشه آخرت در اين سفر روحانى در آيه قبل، به حج گزاران تذكّر مى دهد كه ضمن انجام عبادت و ذكر خدا و تحصيل ره توشه تقوا مانعى وجود ندارد كه از منافع اقتصادى و معيشتى نيز بهره گيرند.
مرحوم طبرسى گويد: مفاد اين آيه رخصت دادن به كسب و تجارت، پس از انجام مناسك حج است و اين در روايات ائمه معصوم(عليهم السلام) آمده است.(4) و نيز عياشى از امام صادق(عليه السلام) در تفسير آيه فوق چنين روايت كرده است:
«يَعْنِي: الرِّزْقَ إِذَا أَحَلَّ الرَّجُلُ مِنْ إِحْرَامِهِ وَ قَضَى نُسُكَهُ فَلْيَشْتَرِ وَ لْيَبِعْ
1 . حج : 27 و 28
2 . تفسير ابن كثير، ج3، ص214
3 . بقره: 98 ; «باكى نيست بر شما كه در جستجوى فضل پروردگار خود باشيد.»
4 . مجمع البيان، ج2، ص527