پژوهشی درباره کعبه و اشیای هنری ـ تاریخی آن (1)

طرجان یلماز؛ مترجم: محمدرضا نعمتی

نسخه متنی -صفحه : 23/ 11
نمايش فراداده

پيشينة تاريخي‌ اشياي‌ هنري‌ كعبه

آغاز ورود قفل‌ها و كليدها به‌ كاخ‌ عثماني‌، به‌ زمان‌ سلطنت‌ «سلطان‌ سليم‌ اول» مربوط‌ مي‌گردد. وي‌ در سال‌ 923 هجري‌ قمري‌، (=1571 ميلادي‌) به‌ مصر وارد شد و به‌ حكومت‌ مماليك‌ كه‌ سرزمين‌ حجاز را در قلمرو حكومت‌ خويش‌ داشتند، پايان‌ داد. در آن‌ زمان‌ «شريف‌ بركات‌ بن‌ محمد» فرماندار مكه‌ بود. وي‌ پسر خود «شريف‌ ابو نما» را كه‌ دوازده‌ سال‌ داشت‌، همراه‌ سفير خويش‌ «عرار» راهي‌ مصر كرد تا كليدهاي‌ كعبه‌ را به‌ وسيلة او به‌ سلطان‌ سليم‌ تقديم‌ نمايد و شريف‌ ابو نما در سيزدهم‌ جمادي‌ الآخر همان‌ سال‌، براي‌ تقديم‌ كليدها و ديگر هدايا به‌ دفتر سلطان‌ فرا خوانده‌ شد.8

چنانكه‌ از شكل‌ قفل‌ها و كليدهاي‌ مجموعه‌اي‌ كه‌ از آن‌ سخن‌ مي‌گوييم‌ به‌ دست‌ مي‌آيد، بخش‌ مربوط‌ به‌ دورة عباسي‌ و مملوكي‌، اين‌ اشياء، پس‌ از انتقال‌ خلافت‌ از مملوكيان‌ به‌ پادشاهان‌ عثماني‌، از مصر به‌ استانبول‌ آورده‌ شده‌ است‌ و از آن‌ پس‌ عثمانيان‌ همانند عباسيان‌ و مماليك‌ به‌ سنّت‌ ارسال‌ قفل‌ و كليد براي‌ كعبه‌ معظمه‌ عمل‌ كرده‌اند. در ميان‌ آنها دو قفل‌ وجو دارد كه‌ «سلطان‌ بايزيد دوم» پيش‌ از آنكه‌ خلافت‌ به‌ عثمانيان‌ منتقل‌ گردد، آنها را به‌ كعبه‌ معظمه‌ اهدا كرده‌ است‌ و اين‌ عمل‌ را مي‌توانيم‌ چنين‌ تفسير كنيم‌ كه‌ انگيزة پنهاني‌ آنان‌ اين‌ بوده‌ كه‌ خود را در افكار عمومي‌ به‌ عنوان‌ قدرتي‌ نوظهور در جهان‌ اسلام‌ مطرح‌ نمايند: