كعبه از آغازِ پيدايش انسان در زمين، محلّ آمد و شد انسان هاى مؤمن و مشتاقى است كه به آهنگ راه يافتن به حريم دوست، از دور و نزديك به آن جا مى شتابند. در اين ميان، پيامبران الهى، پيشتازان اين سفر معنوى و پربركت به شمار مى آيند كه هنوز هم مسير آنان در سرزمين مقدسِ حجاز، به «طريق الأنبياء» معروف است.
ديگر اماكن و مواقف موجود در كعبه، مسجدالحرام و مكه و پيرامون آن; مانند حجرالأسود، حطيم، حِجر اسماعيل، مقام ابراهيم، زمزم، صفا و مروه، عرفات و مشعر و منا نيز هر يك جايگاه عملى از اعمال اسوه ها والگوهاى راستين بوده است كه كمال اخلاص و عبوديت و اطاعت خويش را در آن ها به منصه ظهور رسانيده اند و بر همين اساس اعمال آن ها براى هميشه در تاريخ به عنوان سنتى حسنه و پويا براى همه حج گزاران باقى مانده و همه ساله به تأسّى از آنان، انجام مى پذيرد و «ملتزم» از آن جمله است، با اين تفاوت كه به دليل ارتباط آن با حضرت آدم(عليه السلام) ، از پيشينه تاريخى بيشترى نسبت به برخى از موارد ياد شده، برخوردار است.
«ملتزم» از «التزام» گرفته شده و در لغت به معناى «اعتناق و در برگرفتن» است;
«وَ سُمِّيَ الْمُلْتَزَمُ بِهِ لاَِنَّ النّاسَ يَعْتَنِقُونَهُ أَي يَضُمُّونَهُ إِلى صُدُورِهِمْ»;(1) «و ملتزم از آن رو به اين نام خوانده شد كه مردم آن را دربرمى گيرند و به سينه مى چسبانند.»
نام هاى ديگرِ «ملتزم»:
در روايات شيعه و سنى از ملتزم به نام هاى ديگر نيز ياد شده است كه عبارتند از:
«اين جا مكان پناه جويى به تو از آتش دوزخ است.»
(2) در روايات اهل سنت از آن به عنوان «مدعى» ياد شده; زيرا كه آن جا محلّ دعا است.