سفينه-شماره3، تابستان1383
سيد علي رضوي
اگر بخواهيم در ميان انبوه احاديث نبوي روايت شده، متواترات را فهرست كنيم، بي شك حديث ثقلين در شمار صدر نشينها و در كنار غدير و كسا و منزلت و يوم الدار و ... جاي خواهد گرفت.
ثَقَلَ، بار سنگين و گران را گويند كه مسافر از خود به جاي مي نهد. اين واژه از مصدر ثِقل (= سنگيني) و اسم است.
به نقل فريقين، رسول گرامي خاتمصلي الله عليه وآله وسلم در مناسبتهاي چند، به ويژه در روزهاي پاياني عمر شريف خود، چنين فرمودهاند: «انّي تاركّ فيكم الثقلين: كتابَ اللّهِ و عِترتي أهلَ بيتي».
اين سخن - كه اهميّت و هم سنگي خاندان رسالت را در كنار كتاب گران ارج خدا (قرآن ناطق و قرآن صامت) يادآور است - در چنان جايگاهي از ارجمندي بوده است كه كتابهاي گوناگوني درباره آن به نگارش آمده است. از جمله:
- علامه شيخ آقا بزرگ تهراني از «شرح حديث الثقلين» اثر امير سبحان علي خان هندي (در گذشته پس از 1360 ق) ياد مي كند كه به زبان فارسي است. وي آن را از «كشفُ الحُجب و الأستار عن أحوال الكتب و الأسفار» مير اعجاز حسين بن سيد محمد قلي هندي (1240 - 1286 ق) گزارش مي كند (الذريعه 13 :195)
- حماسه آفرين سترگ مير حامد حسين بن سيد محمد قلي هندي نيشابوري (1246 - 1306 ق) واپسين بخش نيمه دوم اثر گران سنگ خويش «عبقات الانوار»، يعني مجلد دوازدهم از «المنهجالثاني»[1] را به حديث ثقلين اختصاص داده است.[2]