ملت ما بعد از جنگ هاى ايران و روس دستخوش تحولات سريع، متفاوت و متناقضى گرديد. تمناى تجدد و ترقى، أخذ و تسخير تمدن فرنگى و تشبث به آداب و عادات از جمله دگرگونى هايى بود كه آداب، سنن، اعتقادات، ارزش ها، اخلاق فردى و اجتماعى و حتى صورت ظاهرى سرزمين ما را در معرض تغييرات جدى قرار داد. به همراه اين دگرگونى ها، نيروهاى جديد اجتماعى در حوزه انديشه و سياست روى كار آمدند كه بخش عمده اى از آنها از درون خاندان هاى حكومت كننده عصر قاجارى و دوره پهلوى سر بر آوردند. همه ى اينها نشان مى داد كه ايران در حوزه تحولات اجتماعى و سياسى، با انديشه ورزان و سياست گرانى سروكار خواهد داشت كه دل در گرو باورهاى ديگرى داشتند. اين سياستگران و انديشه ورزان از اين تاريخ جريانى را در سرزمين ما پايه ريزى كردند كه تاريخ دوران معاصر از آن به عنوان منورالفكرى يا روشنفكرى ياد مى كند.