((تقصير))؛ يعنى كوتاه نمودن مقدارى از ناخن يا موى سر يا صورت در قرآن كريم مى فرمايد:
(لَقَدْ صَدَقَ اللّه رَسُولَهُ الرُّؤ يا بِالحَقِّ لِتَدْخُلُنَّ المَسْجِدَالحَرامَ اِنْ شاءَ اللّه امِنينَ مُحَلِّقينَ رُؤُسَكُمْ وَمُقَصِّرينَ...).[253]
پس از انجام سعى و طواف ، در واقع انسان از مسافرت به ديار معشوق برگشته و بدن او كه قبل از احرام و تلبيه بدنى ظلمانى و غرق در معصيت بود، به بدنى نورانى و خالى از هر گناه تبديل شده است . پس اين بدن كنونى غير از بدن قبلى است ؛ زيرا او به ميهمانى خداوند رفته است ، با كوله بارى از گناه رفته وبا كوله بارى از حسنات برگشته است . خداوند علامت و نشانهغ اين تغيير و تبديل در بدن و تحصيل نورانيت را تقصير قرار داده است .
پس از انجام عمل تقصير، تمام آنچه با احرام بر مُحرم حرام شده بود، حلال مى شود، جز عمل حلق يعنى سرتراشيدن . و سرّش اين است كه انسان وقتى موفق به انجام عمره و حج مى شود و براى تولّدى دوباره به نزد خداوند پناه مى برد، پس از احرام و تلبيه با وجودى ظلمانى وارد درگاه ربوبى مى شود و خداوند او را از تصرّف در ملك خويش و استفاده از نعمات خود محروم مى كند و پس از انجام طواف و نماز طواف و سعى بين صفا و مروه ، دوباره به وجودى نورانى تبديل شده و با كسب علامت و نشانهغ نورانيت يعنى تقصير، مجوّز استفاده از نعمات خويش را براى او صادر مى كند.
پس از اعمال و مناسك عمره تمتّع ، انسان از حالت احرام بيرون آمده و بايد در مكه براى انجام مناسك حج تمتع ، بماند.
اوّلين عمل حج ، احرام است . اسرار احرام را قبلاً ذكر كرديم و امّا سرّ تكرار آن براى حج تمتّع اين است كه انسان دوباره به ميهمانى خداوند مى رود و در واقع ، اعمال عمره مقدمه و تمرينى براى عمل اجتماعى و گروهى حج است و گويا انسان در عمره تمتع پس از كسب علم اليقين به مرحله عين اليقين مى رسد و رسيدن به مرحله عين اليقين ، مقدمه براى رسيدن و درك حق اليقين است .
حجاج روز هشتم ذيحجه براى شروع در اعمال حج تمتع ، از خود مكه مُحرم مى شوند، و پس از احرام ، تمام آنچه قبلاً ذكر شد، بر محرم حرام مى شود.
روز هشتم ذيحجه ، ((يوم الترويه )) نام دارد. از امام صادق عليه السّلام پيرامون علّت نامگذارى اين روز به ((يوم الترويه )) پرسيدند، آن حضرت فرمود: ((در آن زمان ، آب در صحراى عرفات نبود، مردم در روز هشتم براى آب دادن به مردم از مكه آب مى بردند و لذا بعضى از آنان به بعضى ديگر مى گفتند: ((تَرَوَّيْتَمْ مِنَ المَاءِ))؛ يعنى : سيراب شديد)) و لذا نام آن روز را ((يوم الترويه )) ناميدند)).[254]
پس از احرام در مكه ، حجاج بايد به صحراى عرفات رفته و از ظهر روز نهم تا مغرب آن روز در آنجا بمانند.