نمازهاى واجب شش تاست: 1. نماز يوميه:
2. نماز آيات:
3. نماز ميّت:
4. نماز طواف واجب خانه كعبه:
5. نماز قضاى پدر كه بر پسر بزرگتر واجب است:
6. نمازى كه به واسطه اجاره و نذر و قسم و عهد، واجب مى شود.
(س 146) آيا نماز در حال جنگ، غرق شدن، آتش سوزى، نبودن طهورين (آب و خاك) يا ضرر داشتن آن دو، تقيّه، فلج بودن، بسته شدن بر تخت بيمارستان، ناتوان بودن حتّى از اشاره با چشم و... از مسلمان ساقط مى شود؟
ج ـ نماز به هيچ وجه ساقط نمى شود و بايد ولو با اشاره چشم، سر يا به هر نحو ممكن ديگر، انجام شود و نماز خواندن به اين نحو، مسقط تكليف است، مگر در فاقد طهورين، كه بنا بر احتياط واجب بايد نماز را هم به صورت ادا و هم به صورت قضا به جا آورد. 18/10/75 نمازهاى واجب يوميه نمازهاى واجب يوميه، پنج نماز است: ظهر و عصر (هر كدام چهار ركعت): نماز مغرب
(سه ركعت): نماز عشا (چهار ركعت): و نماز صبح (دو ركعت).
وقت نماز ظهر و عصر (مسئله 147) نماز ظهر و عصر، هر كدام وقت مخصوص و مشتركى دارند. وقت مخصوص نماز ظهر، از اول ظهر است تا وقتى كه از ظهر به اندازه خواندن نماز ظهر بگذرد، و وقت مخصوص نماز عصر، موقعى است كه به اندازه خواندن نماز عصر، به مغرب وقت مانده باشد كه اگر كسى تا اين موقع، نماز ظهر را نخواند، نماز ظهر او قضا شده و بايد نماز عصر را بخواند، و بين وقت مخصوص نماز ظهر و وقت مخصوص نماز عصر، وقت مشترك نماز ظهر و نماز عصر است، و اگر كسى اشتباهاً نماز ظهر يا عصر را در وقت مخصوص ديگرى بخواند، نمازش باطل است.
وقت نماز مغرب و عشا (مسئله 148) «مغرب» همان غروب عرفى است كه استتار قرص مى باشد و در تحقّق مغرب احتياج به بر طرف شدن سرخى طرف مشرق (ذهاب حُمره مشرقيّه) نيست.
(س 149) بعضى از مراجع عظام، وقت نصف شب را يازده ساعت و ربع بعد از وقت اذان ظهر مى دانند كه آخر وقت نماز عشاست، نظر شما در اين باره چيست؟
ج ـ چون به نظر اين جانب از اذان صبح تا طلوع آفتاب جزو شب است، بنابراين، نصف شب را بايد از اول غروب تا اول طلوع آفتاب حساب نمود نه تا سپيده صبح. 3/5/75 وقت نماز صبح (مسئله 150) نزديك اذان صبح، از طرف مشرق، سپيده اى رو به بالا حركت مى كند كه آن را «فجر اول» گويند. موقعى كه آن سپيده پهن شد «فجر دوم» و اول وقت نماز صبح است و آخر وقت نماز صبح، موقعى است كه آفتاب طلوع مى كند.
(س 151) آيا در شبهاى مهتابى، واجب است كه بعد از اذان صبح، به مقدارى اداى فريضه را به تأخير انداخت تا سپيده فجر بر نور ماه غلبه محسوس پيدا كند يا خير؟
ج ـ فرقى بين شبهاى مهتابى و غير آن نيست و اطمينان به طلوع صبح، كافى است، هر چند احتياط مستحب، نخواندن نماز صبح، قبل از غلبه محسوس سپيده فجر و نيز امساك در صوم بعد از طلوع فجر و قبل از غلبه آن است. 20/10/73 احكام وقت نماز (مسئله 152) موقعى انسان مى تواند مشغول نماز شود كه يقين كند وقت داخل شده است، يا يك ثقه (مورد اطمينان)، به داخل شدن وقت نماز خبر دهد.
(س 153) اين جانب در حال عزيمت به يكى از مناطقى هستم كه شش ماه شب و شش ماه روز است. بفرماييد كه وظيفه بنده نسبت به اداى نمازها و احياناً روزه چگونه است و اوقات شرعى را چگونه محاسبه كنم؟
ج ـ در مكانهايى كه تقريباً شش ماه شب و شش ماه روز است، يعنى روز و شبش بر خلاف متعارف است، وجوب روزه، على الأقرب ساقط است، ولى نماز يك روز و يك شب در تمام سال، واجب است و طريق محاسبه اوقات شرعى به اين صورت است كه هنگامى كه خورشيد به منتها درجه ارتفاعش رسيد، ظهر شرعى است و وقتى كه به منتها درجه انخفاضش رسيد، نيمه شب است و نماز صبح، بعد از سپيده صبح تا قبل از طلوع خورشيد، و نماز مغرب و عشا پس از غروب عرفى است و نتيجتاً در ظرف يك سال، بيش از پنج نماز بر او واجب نيست و اگر بخواهد احتياط كند، شبانه روز را مى تواند با ساعات متعارف از ايّام محاسبه كند، يعنى هر 24 ساعت را يك شبانه روز قرار دهد و نمازهاى پنجگانه را بر حسب متعارف امكنه متعارفه انجام دهد. 10/3/76 نمازهايى كه بايد به ترتيب خوانده شود (مسئله 154) انسان بايد نماز عصر را بعد از نماز ظهر و نماز عشا را بعد از نماز مغرب بخواند و اگر عمداً نماز عصر را پيش از نماز ظهر و نماز عشا را پيش از نماز مغرب بخواند، باطل است.