اگر انسان با كسى به اين قسم قرار بگذارد كه درختهاى ميوه اى را كه درختها يا منافع آن، مال خود اوست و يا اختيار آن با اوست تا مدت معيّنى به آن شخص واگذار كند كه رسيدگى نمايد و آب دهد و به مقدارى كه قرار مى گذارند، از ميوه آن بردارد، اين قرارداد را «مُساقات» مى گويند.
(مسئله 486) قرارداد مُساقات در درختهايى مثل بيد و چنار كه ميوه نمى دهد، صحيح نيست: ولى در مثل درخت حنا كه از برگ آن استفاده مى كنند يا درختى كه از گُل آن استفاده مى كنند، اشكال ندارد.
(مسئله 487) مدت مساقات بايد معلوم باشد و اگر اول آن را معيّن كنند و آخر آن را موقعى قرار دهند كه ميوه آن سال به دست مى آيد، صحيح است.
(مسئله 488) در مساقات بايد سهم هر كدام از طرفين، نصف يا ثلث حاصل و مانند اينها باشد، و اگر قرار بگذارند كه مثلاً صد مَن از ميوه ها مال مالك و بقيّه مال كسى باشد كه كار مى كند، معامله باطل است.
كسانى كه نمى توانند در مال خود تصرّف كنند (مسئله 489) بچه اى كه بالغ نشده و يا بالغ شده، امّا رشد ندارد، شرعاً نمى تواند در مال خود تصرّف كند.
(مسئله 490)ديوانه و سفيه، يعنى كسى كه مال خود را در كارهاى بيهوده مصرف مى كند، نمى تواند در مال خود تصرّف نمايد.