)و( تا آسمان ها و زمين پايدار است، در آن )آتش( جاودانند، مگر آنچه خداوند بخواهد، همانا پروردگارت هر چه را اراده كند، انجام مى دهد.
زَفير فريادى است كه همراه با بيرون دادن نَفَس است و شَهيق ناله اى است طولانى كه توأم با فرو بردن نَفَس است. بعضى نيز زَفير را آغاز صداى الاغ و شَهيق را پايان آن دانسته اند.
همه ى افرادى كه به دوزخ مى روند، از لحاظ مدّت زمان حضور در آنجا يكسان نيستند، عدّه اى پس از مدّت كمى از دوزخ رهايى مى يابند، بعضى ديگر براى مدّت بسيار طولانى در جهنّم مى مانند و سرانجام خلاص مى شوند، امّا گروهى براى هميشه در آنجا مى مانند و هرگز از آن خارج نمى شوند.
كلمه ى خُلود در مواردى كه همراه با كلمه ى اَبَد آمده باشد، مثل: خالدين فيها ابدا (493) ، به معناى هميشگى و جاودانگى است، نه به معناى مدّت طولانى. در اين آيه اگر چه خلود تا زمان برقرار بودن آسمان ها و زمين بيان شده است و قرآن مدّت زمان استقرار آ نها را تعيين فرموده (494) ، ليكن باز به معناى ابديّت و هميشگى است، زيرا كه مادامت السموات در زبان و ادبيات عرب، كنايه اى است كه براى ابديّت و جاودانگى آورده مى شود، اگر چه آسمان ها ابدى نيستند.
1- انسان با انتخاب هاى خود باع شقاوت خود مى شود.شَقُوا نه شُقُوا
2- دست خداوند در نجات گروهى از دوزخيان )به دليل جرم كمتر و يا استحقاق عفو و يا هر دليل ديگرى( باز است.الاّ ما شاء ربّك
493-نساء، 169 و جنّ، 23.
494-ابراهيم، 48 و انبياء، 104.