درباره مسواك زدن با وضو آوردهاند كه مردى قبل از وضو فراموش كرد كه مسواك بزند . نزد حضرت صادق عليهالسلام آمد و جريان را به عرض حضرت رساند .
حضرت فرمود : اكنون كه قبل از وضو مسواك را فراموش كردهاى مسواك نصف وضو است .
پيامبر صلىاللهعليهوآله فرمود :
يا عَلى عَلَيْكَ بِالسِّواكِ لِكُلِّ صَلاةٍ[115] .
يا على ! بر تو باد كه با هر نماز مسواك بزنى .
قالَ الصَّادِقُ عليهالسلام : رَكْعَتانِ بِالسِّواكِ أَفْضَلُ مِنْ سَبْعينَ رَكْعَةً بِغَيْرِ سِواكٍ[116] .
امام صادق عليهالسلام فرمود : دو ركعت نماز با مسواك ، از هفتاد ركعت نماز بدون مسواك بالاتر است .
در روايت آمده :
نبىّ اسلام صلىاللهعليهوآله شبى سه بار مسواك مىزد : يك بار پيش از خواب ، يك بار وقتى كه از خواب براى راز و نياز برمىخاست و يك بار پيش از نماز صبح[117] .
امام صادق عليهالسلام مىفرمايد :
هرگاه شب بلند شدى مسواك بزن كه فرشته مىآيد و دهان بر دهانت مىگذارد و هر حرفى مىزنى و مىخوانى ملك از آسمانها بالا مىبرد ، پس دهانت بايد خوشبو باشد[118] .
از حضرت باقر عليهالسلام است :
هرگاه از بستر برخاستى به اطراف آسمانها نظر كن و بگو : « الحمد للّه » و بر تو باد به مسواك زدن كه مسواك زدن در سحر پيش از وضو از مقررات است ، سپس وضو بگير[119] .
نبىّ اكرم فرمود :
دهانهاى شما يكى از راههاى نزديك شدن به خداست ، پس محبوبترين دهانها خوشبوترين آنهاست ، هر اندازه مىتوانيد دهان را خوشبو نگه داريد[120] .
در دنباله جملات مورد شرح ، امام صادق عليهالسلام مىفرمايد :
پيامبر اسلام صلىاللهعليهوآلهمسواك را از سنتهاى سخت و آداب مهم دين خود شمرده و در مسئله مسواك براى ظاهر و باطن بدن ، يا براى ظاهر جسم و باطن جان منافع زيادى است كه صاحبان عقل از شمردن آن عاجزند .
[ وَكَما تُزيلُ ما تَلَوَّثَ مِنْ أَسْنَانِكَ مِنْ مَطْعَمِكَ وَمَأْكَلِكَ بِالسِّواكِ كَذلِكَ أَزِلْ نِجاسَةَ ذُنُوبِكَ بِالتَّضَرُّعِ وَالْخُشُوعِ وَالتَّهَجُّدِ وَالاْءِسْتِغْفارِ بِالْأَسْحارِ ]
امام صادق عليهالسلام مىفرمايد :
چنانكه چرك دندان را با مسواك از غذاهاى مانده شب پاك مىكنى ، هم چنين آلودگىهاى نفس و وجود خويش را كه به سبب گناه و عصيان فراهم آوردهاى با گريه و خشوع قلب و نماز شب و استغفار در سحر پاككن .
در اين جمله به چهار موضوع بسيار مهم كه در پاكسازى وجود انسان از اهم عوامل است اشاره شده است :
1 ـ گريه و زارى .
2 ـ خشوع .
3 ـ شب زنده دارى به عبادت .
4 ـ استغفار در سحر .