عرفان اسلامی

حسین انصاریان

جلد 5 -صفحه : 239/ 20
نمايش فراداده

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوْا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَأَقَامُوا الصَّلاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ [38] .

مسلماً كسانى كه ايمان آوردند و كارهاى شايسته انجام دادند ، و نماز را به پا داشتند ، و زكات پرداختند ، براى آنان نزد پروردگارشان پاداشى شايسته و مناسب است ، و نه بيمى بر آنان است و نه اندوهگين مى‏شوند .

فَإِن تَابُوا وَأَقَامُوا الصَّلاَةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ فَإِخْوَانُكُمْ فِى الدِّينِ وَنُفَصِّلُ الآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ [39] .

پس اگر [ از پيمان شكنى ، قطع رحم ، كفر و شرك ] توبه كنند و نماز را بر پا دارند و زكات بپردازند ، برادران دينى شمايند و ما آيات خود را براى گروهى كه [ واقعيات را ] مى‏دانند ، به صورت‏هاى گوناگون بيان مى‏كنيم .

إِنَّمَا يَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللّهِ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَأَقَامَ الصَّلاَةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَلَمْ يَخْشَ إِلاَّ اللّهَ فَعَسَى أُولئِكَ أَن يَكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِينَ [40] .

آباد كردن مساجد خدا فقط در صلاحيت كسانى است كه به خدا و روز قيامت ايمان آورده و نماز را بر پا داشته و زكات پرداخته و جز از خدا نترسيده‏اند ؛ پس اميد است كه اينان از راه يافتگان باشند .

آياتى كه ذكر شد ، نمونه هايى از آيات كتاب خداست كه نماز را به عنوان يكى از خصوصيات بارز مردم مؤمن معرفى كرده‏است ؛ قسمت ديگرى از آيات كتاب خدا كه همين هدف را دنبال كرده ، برابر با نام سوره‏ها و شماره آيات بدين قرار است:

انعام ، 92 ؛ توبه ، 71 ؛ رعد ، 42 ؛ ابراهيم ، 31 ؛ حج ، 35 ـ 41 ؛ مؤمنون ، 2 ؛ نور ، 37 ؛ نمل ، 3 ؛ لقمان ، 4 ؛ فاطر ، 18 ـ 19 ؛ شورى ، 38 ؛ بينه ، 5 ؛ معارج ، 23 ؛ روى هم رفته در حدود بيست و پنج آيه در سوره‏هاى مختلف قرآن ، نماز را از نشانه‏هاى مردم با ايمان و انسان‏هاى شايسته قرار داده و بر مبناى اين آيات ، اگر مرد و زنى از حوزه با عظمت نماز بى‏بهره باشند ، بايد گفت كه از مدار ايمان واقعى خارج و از مراتب عالى الهى و انسانى دورند و اينان همان مردمى هستند كه خداوند در قرآن مجيد به خاطر عدم ايمان و ضعف عمل از آنان تحت عناوين انعام ، شردواب ، فاسق و اصحاب نار ياد كرده است ! !

نماز در آيينه روايات

پس از قرآن مجيد ، وقتى به مسئله نماز در احاديث اسلامى مراجعه مى‏كنيم ، مى‏بينيم كه انبياى الهى و امامان معصوم عليهم‏السلام بيش از همه احكام به مسئله نماز پافشارى دارند .

نماز ، جامع بسيارى از عبادات و حقايق است و نمازگزار ، در حقيقت ، در اتصال با عنايات و الطاف حضرت حق است .

در كلمات ارباب معرفت و صاحبان دل و سالكان راه و عارفان عاشق و بيداران وارسته آمده :

نماز ، پوششى براى انسان است كه تمام زيورها و زينت‏هاى معنوى و ملكوتى با آن است و انسان چون نماز را با تمام شرايطش به جاى آورد ، در آيينه غيب عالم ، به زيباترين چهره ممكن در شخصيت و آدميت تجلى مى‏كند .

در سخنان كاملان صادق و شناگران درياى عشق و آوارگان كوى محبوب آمده :

ايمان خرقه ستارى است ، اصل ايمان عنايت حق است ، حقيقت ايمان ترك ماسوى اللّه است ، سرّ ايمان كلمه شهادت است ، جان ايمان قرآن است ، تاج ايمان طاعت است ، تخم ايمان علم است ، برگ ايمان تقواست ، پوست ايمان شرم است ، بيخ ايمان خوف است ، تنه ايمان توبه است ، ميوه ايمان معرفت و صدق است ، كمال ايمان تسليم است ، مسكن ايمان قول مؤمن است ، پاكى خرقه حيات است ، جان خرقه ثناست ، فريضه خرقه صحت است ، غسل خرقه ترك و تجريد است ، اين همه در نماز قابل تحقق است ، در حقيقت نماز آيينه تمام اين حقايق و ميدانى براى اين وقايع عالى الهيه است .