اوست كه پيامبرش را با هدايت و دين حق فرستاد ، تا آن را بر همه اديان پيروز گرداند ، هر چند مشركان خوش نداشته باشند.
روى سخن در اين آيات در مرحله اوّل با مسلمانان و مؤمنان است كه نسبت به مشركان به خصوص يهود و نصارى چه وظايفى دارند و سپس با يهود و نصارى است كه راه شما غلط و مكتب شما ناقص و ناصحيح و رهبرى شما رهبرى ضلالت و گمراهى است كه عالمان و راهبان شما در ضلالت و تاريكىاند و پيروى شما از آنان غلط و آنان هم در حقيقت پيرو موسى و عيسى و عزير و ساير انبيا گذشته نيستند ، اكنون دين حق و دين هدايت دين محمد مصطفى صلىاللهعليهوآلهاست و شما اگر مىخواهيد به حقيقت پيرو موسى و عيسى باشيد از دين رسول خدا پيامبر خاتم صلىاللهعليهوآلهپيروى كنيد كه برترين دين و ناسخ تمام مكتبهاى گذشته است و در حقيقت پيروى از حضرت او پيروى حقيقى از موسى و عيسى و همه انبياى خداست و به فرموده قرآن كه از قول مؤمنان واقعى نقل مىكند :
لاَ نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِن رُسُلِهِ [388] .
ما ميان هيچ يك از پيامبران او فرق نمىگذاريم .
آرى ، حقيقت فرق نگذاشتن بين انبيا تجلى در شناخت نبى اكرم صلىاللهعليهوآله و اطاعت از آن حضرت دارد كه در معارف الهى چه در قرآن و چه در روايات و چه در مباحث عقلى و فلسفى ثابت شده كه آن حضرت داراى مقام جمع الجمعاند و آنچه همه خوبان دارند او به تنهايى دارد ، بر اين اساس اطاعت از او اطاعت از صد و بيست و چهار هزار پيغمبر است .
تمام ائمه و اوليا و حكما و عرفا بر اساس آيات قرآن مجيد در اين حقيقت اتفاق نظر دارند كه :
حقيقت محمديه كه از آن به برزخ البرازخ الازليه وحقيقة الانسانية الازليه الابديّه تعبير نمودهاند متجلّى در مظاهر و اعيان جميع انبيا و اولياست و اولين ظهور او در صورت و هيكل بشرى و جلبات انسانى در آدم ابوالبشر است و كمال آن حقيقت در مقام ظهور در مشكات انبيا در صورت شخصى حقيقت كمالى جمعى محمّدى ظاهر مىشود و بعد از ختم دايره نبوت در اولياى محمديّين دور مىزند و تمام جلوه او در عالم بشرى به اسم عدل الهى در خاتم الاوليا مهدى موعود عليهالسلام ظاهر مىگردد و به وجود مهدى ولايت به حدّ كمال مىرسد[389] .
مرحله وجوب متابعت از ولايت هم از اين مقاله به دست مىآيد كه هر كس به حقيقت مىخواهد پيرو رسول اكرم اسلام صلىاللهعليهوآله باشد و به حكم خدا آنجناب را مقتداى خود قرار دهد بر او حتم و واجب است كه پس از او بدون چون و چرا از على عالى و يازده فرزندش اطاعت كند كه رسول اسلام صلىاللهعليهوآله به شهادت روايات بسيار زيادى كه كتب فريقين آوردهاند ، در طول بيست و سه سال نبوت خود به حكم حضرت حق ، وجوب پيروى از ائمه عليهمالسلام بعد از خود را با تصريح حتمى به نام و اسامى آنان به امت تذكر مىداد كه اين پيروى و مقتدا قرار دادن على عليهالسلام تا مهدى ارواحنا فداه مزد رسالت است چنان كه صريح قرآن به آن ناطق است .