حقيقت خلق حسن

امام صادق عليه‏السلام مى‏فرمايد :

خُلق نيكو ، حسن و زيبايى در دنيا و پاكى و طهارت در آخرت است ، تمام دين به اوست و عامل قرب انسان به حضرت حق است .

خلق حسن از اعظم نعم الهى و موجب بسط رزق و محبوبيت نزد خالق و مخلوق و راحت انسان در زندگى و علّت ارتقاى آدمى در درجات عالى كمال و رشد است .

خلق حسن مجموعه‏اى از صفات حميده و اوصاف پسنديده ، از قبيل خوشرويى ، مهربانى ، مودت ، محبت ، تواضع ، خضوع ، خشوع ، عفو ، احسان به پدر و مادر و جود و سخا و كرم و مروّت است .

قسمتى از اين موضوعات را در روايات گذشته « مصباح الشريعة » مانند سخا در باب 53 ، مواخات باب 55 ، حلم باب 57 ، تواضع باب 58 ، عفو باب 60 ، به نحو مفصّل شرح دادم و توضيح موضوعات ديگر از قبيل احسان به والدين در باب 71 و صبر در قسمت 91 و حيا در باب 93 با خواست خداوند خواهد آمد ، به همين خاطر روايت اين باب را كه نسبت به صفات پسنديده ، جنبه عنوان دارد فقط ترجمه كرده و از وجود مقدس حضرت حق عاجزانه مى‏خواهم كه همه ما را متخلّق به اخلاق حسنه بنمايد .

[ وَلا يَكُونُ حُسْنُ الْخُلْقِ اِلاّ فى كُلِّ وَلىٍّ وَصَفِىٍّ لاَِنَّ اللّهَ تَعالى اَبى أنْ يَتْرُكِ اَلْطافَهُ وَحُسْنَ الْخُلْقِ اِلاّ فى مَطايا نُورِهِ الاَْعْلى وَجَمالِهِ الاَْزْكى ، لاَِنَّها خَصْلَةٌ يَخْتَصُّ بِهَا الاَْعْرَفُ بِرَبِّهِ ، وَلا يَعْلَمُ ما فى حَقيقَةِ حُسْنِ الْخُلْقِ اِلاّ اللّهُ تَعالى ]

حسن خلق ، حقيقتى است كه بايد آن را در نفس و جان پاك اوليا و اصفياى حق يافت كه هر ظرفى خزينه اين گنج و هر صدفى جاى تجلّى اين گوهر نيست .

او نخواسته الطاف و عناياتش و حسن خلق را ، مگر براى كسانى كه متحمل نور اويند و متصف به پاكى و پاكيزگى دل و جان ، حسن خلق مخصوص عارف به حق است و قدر آن را فقط خدا مى‏داند .