عرفان اسلامی

حسین انصاریان

جلد 10 -صفحه : 215/ 183
نمايش فراداده

فاقدان شرايط فتوا

خداوند متعال در تهديد افراد فاقد شرايط فتوى نسبت به صدور حكم و فتوا مى‏فرمايد :

وَلاَ تَقُولُوا لِمَا تَصِفُ أَلْسِنَتُكُمُ الْكَذِبَ هَذا حَلاَلٌ وَهَذا حَرَامٌ لِّتَفْتَرُوا عَلَى اللّهِ الْكَذِبَ إِنَّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللّهِ الْكَذِبَ لاَ يُفْلِحُونَ [452]

و به سبب دروغى كه زبانتان گوياى به آن است ، نگوييد : اين حلال است و اين حرام ، تا به دروغ به خدا افترا بزنيد [ كه اين حلال و حرام حكم خداست ] ؛ مسلماً كسانى كه به خدا دروغ مى‏بندند ، رستگار نخواهند شد .

قُلْ أَرَأَيْتُم مَا أَنزَلَ اللّهُ لَكُم مِن رِزْقٍ فَجَعَلْتُمْ مِنْهُ حَرَاماً وَحَلاَلاً قُلْ آللّهُ أَذِنَ لَكُمْ أَمْ عَلَى اللّهَ تَفْتَرُونَ [453]

بگو : به من خبر دهيد كه آنچه خدا از رزق و روزى براى شما نازل كرده و شما بخشى از آن را حرام و بخشى را حلال كرديد . بگو : آيا خدا اين حرام و حلال كردن را به شما اجازه داده يا بر خدا دروغ مى‏بنديد ؟ !

ملاحظه مى‏كنيد كه خداوند متعال مأخذ حكم و فتوا را به دو نوع تقسيم فرموده :

1 ـ نوعى از آن به گونه‏اى است كه انسان در صدور فتوا و اظهار رأى و نظر از طرف خداوند مأذون و مجاز مى‏باشد .

2 ـ نوعى ديگر كه در اظهار نظر درباره آن‏ها مجاز نيست .

بنابراين اگر اذن الهى درباره رأى و نظرى تحقق نيابد و شخصاً به آن‏ها اظهار نظر شود و فتوا داده شود ، بر خداوند متعال دروغ و افترا بسته شده است .

به گفتار الهى ـ كه به عنوان حكايت از رسول و فرستاده‏اش كه گرامى‏ترين خلق اوست ـ توجه نماييم كه چگونه سخن مى‏فرمايد :

وَلَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنَا بَعْضَ الْأَقَاوِيلِ * لَأَخَذْنَا مِنْهُ بِالْيَـمِينِ * ثُمَّ لَقَطَعْنَا مِنْهُ الْوَتِينَ [454]

و اگر [ او ] پاره‏اى از گفته‏ها را به دروغ بر ما مى‏بست ، * ما او را به شدت مى‏گرفتيم ، * سپس رگ قلبش را پاره مى‏كرديم.

با توجه به اين كه خداوند متعال ، عزيزترين خلق خود را اينگونه ارعاب و تهديد مى‏فرمايد ، انذار و تهديد او نسبت به ديگران چگونه خواهد بود ، آن گاه كه آنان در حضور خداوند و در برابر او سخنى را به دروغ و به نام او بر زبان آرند ؟ !

فتوا در روايات

رسول خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فرمود :

اَجْرَؤُكُمْ عَلَى الْفَتْوى اَجْرَؤُكُمْ عَلَى النّارِ[455] .

آن كس كه در ميان شما از لحاظ فتوى و صدور حكم جرأت و جسارت فزون‏ترى دارد ، بدانيد كه هم او نسبت به آتش جهنم داراى جسارت بيشترى است .

وَقالَ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله : اَشَدُّ النّاسِ عَذاباً يَوْمَ الْقيامَةِ رَجُلٌ قَتَلَ نَبِيّاً اَوْ قَتَلَهُ نَبِىٌّ اَوْ رَجُلٌ يُضِلُّ النّاسَ بِغَيْرِ عِلْمٍ اَوْ مُصَوِّرٌ يُصَوِّرُ التماثيلَ[456] .

و نيز رسول گرامى اسلام صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فرمودند : پرشكنجه‏ترين و معذّب‏ترين مردم روز قيامت اين افراد هستند :

1 - كسى كه پيامبرى را كشته باشد .

2 - كسى كه به دست پيامبرى كشته شده باشد .

3 - كسى كه بدون علم و آگاهى فتوا دهد و مردم را گمراه كند .

4 - آن كس كه به كار مجسمه و پيكره‏سازى سرگرم گردد .