ابو بصير از امام صادق عليه‏السلام روايت كرده :

تا آن وقتى كه دو فرد مسلمان از هم دورى مى‏جويند شيطان همواره خرسند و شادمان است و وقتى به هم مى‏رسند و دوستى خود را تجديد مى‏كنند زانوهاى شيطان سست مى‏گردد به گونه‏اى كه نمى‏تواند در جايى قرار بگيرد و رگ و پيوندش از هم گسيخته مى‏شود و فرياد مى‏زند : واى بر من كه نابود شدم[118] .

7 ـ گفتارهاى حرام

هفتمين آفت مجادله و مراء ، سخنان ناروا از قبيل دروغ و غيبت و امثال آن‏ها است كه از لوازم كينه توزى است ؛ زيرا مراء و مجادله هرگز از كلامى كه به منظور نكوهش و توهين به طرف ايراد مى‏شود خالى نيست .

گاهى مناظره كننده سخنان طرف را تحريف مى‏كند و در نتيجه مرتكب دروغ و افترا و دغل كارى مى‏گردد و گاهى نيز آشكارا طرف خويش را جاهل و احمق قلمداد مى‏كند .

همه رفتار سابق الذكر از گناهان كبيره است و بگونه‏اى در قرآن و حديث نسبت به آن‏ها تهديد شده است كه مى‏توان گفت : از حد احصا بيرون است .

مفضل بن عمر از امام صادق عليه‏السلام روايت كرده كه فرمود :

اگر كسى راجع به مؤمن مطالبى را بازگو كند كه بدان وسيله آبروى او را از ميان ببرد و حيثيت او را لكه دار سازد تا آن كه از ديدگاه مردم سقوط كند ، خداوند متعال وى را از حدود مرزهاى ولايت و دوستى خود بيرون مى‏راند و در حوزه ولايت و دوستى شيطان وارد مى‏سازد و شيطان هم از او استقبال نمى‏كند[119] .

ابوبصير از امام باقر عليه‏السلام روايت مى‏كند كه رسول خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فرمود :

ناسزا گفتن به مؤمن فسق و گناه ، كشتن او كفر و خروج از ايمان ، غيبت كردن او معصيتى نابخشودنى و حرمت مالش همسان با حرمت خون اوست[120] .

فضيل از امام باقر عليه‏السلام روايت مى‏كند :

هر انسانى در پيش روى مؤمنى به وى طعنه زند و شخصيت او را مخدوش سازد به بدترين وضع مى‏ميرد و حق اين است كه درخور اين وضع باشد ، مگر آن گاه كه به خير و نيكى روى آرد[121] .

8 ـ تكبّر و برترى جويى

جدال و مراء و مناظره معمولاً با تكبّر و اظهار برترى بر ديگران همراه است .

مناظره در شرايطى صورت مى‏گيرد كه انسان مى‏خواهد زير بار حرف حقِ ديگران نرود و سعى مى‏كند آراى آنان را نپذيرد گرچه حقانيت آنان بر مجادله كننده ثابت و روشن گردد ، چون از آن بيم دارد كه مبادا غلبه و پيروزى آنان بر ديگران ثابت شود .

حتى اگر عجز و ناتوانى و مغلوبيت او نيز بر ديگران محرز و علنى شود ، حاضر نيست صريحاً به اشتباه خويش اعتراف كند و بگويد : حق همان است كه طرف مقابل مى‏گويد .

چنين روحيه‏اى نمايانگر تكبر و خود بزرگ بينى است ، همان كبر و خود بزرگ‏بينى كه رسول خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله در مقام نكوهش از آن فرموده :

اگر كبر و خود بزرگ‏بينى حتى به مقدار ذره‏اى در قلب كسى باشد به بهشت راه ندارد[122] .