آيا آن كس كه پس از او خواهد توانست آيينه تمامنماى او در ميان قوم باشد كيست ؟
آيا آن عنصر شايستهاى كه در ارحام و اصلاب پاك پرورش يافته ، داراى سرشتى با صفا و روحى تابناك چونان خودش پذيراى حقايق است پيشواى خلق خواهد بود ؟
و سرانجام جانشين و خليفه او كدام انسان كامل است ؟
هرچند براى وى از روز روشن آشكارتر است كه پس از او سزاوار رهبرى و پيشوايى كيست و خوب مىداند كه جامه امامت بر چه اندامى برازنده و رساست ، با اين حال منتظر فرمان الهى است و چشم به راه رسول پروردگار است كه به نص صريح خداوند اين موضوع را براى اجتماع مسلمانان آشكار كند .
براى او به سابقه قبلى نزول وحى ، مسلم است كه پروردگارش در اين موضوع مهم او را بلاتكليف نخواهد گذاشت و براى پرورش درخت برومند و بارآور دين باغبانى كارآزموده و مجرّب و پرورشدهندهاى شايسته و كاردان انتخاب خواهد كرد ، چون مىداند منصب عالى خلافت همانند مقام شامخ نبوت موهبتى است الهى و خداوند به اقتضاى حكمت هر كه را شايسته داند براى آن برخواهد گزيد و وظيفه مسلمانان را پس از وى در مورد امام و رهبر با نزول وحى معين خواهد كرد .
اينك به ناحيهاى نزديك شدهاند كه « غديرخم » نام دارد و اين جايگاهى است كه از آنجا راه اهل مدينه و مصريان و عراقيان از يكديگر جدا مىشود .
پيامبر اكرم صلىاللهعليهوآله هم چنان سرگرم انديشههاى خويش است ، دل بر مبدأ وحى گمارده و چشم به سوى ملكوت دوخته و با ديدگان جذاب خود كه دنيايى از عواطف و بشر دوستى و آثار جهانبينى در بردارد ، به دامنه ابهامآميز افق خيره مىنگرد و گويى از مشرق انوار وحى منتظر فرمانى بزرگ و امرى خطير است .
انتظار محمّد چندان نمىپايد ، خداوند خواسته حبيبش را برآورده آخرين و مهمترين موضوع اساسى اسلام را كه پيامبرش مدّتهاست چشم به راه اعلام آن از جانب خداست با فرستادن وحى آشكار مىكند .
در اين گيرودار اطرافيان پيامبر صلىاللهعليهوآله نيك مىبينند كه ناگهان چهره گردآلود او برافروخته مىشود ، پلكهايش را برهم مىگذارد ، سنگينى مخصوصى بر او چيره مىگردد دانههاى عرق از پيشانى بلندش فرو مىچكد و ناگهان چون كوهى در جاى خود مىايستد و در اين حال كلماتى را زير لب زمزمه مىكند ، اين حالت نزول وحى است كه به محمد دست داده است .
به اشاره او شترش را مىخوابانند ، صدايش كم كم بلند مىشود ، اطرافيانش به خوبى مىشنوند كه اين نغمه آسمانى را جبرييل امين فرشته وحى بر او نازل كرده است با لهجه گيرا و محكم خويش تلاوت مىكند :
يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِن رَبِّكَ وَإِن لَمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ .