برنامه سلوک در نامه های سالکان

علی شیروانی

نسخه متنی -صفحه : 107/ 87
نمايش فراداده

وصيت نامه علامه حلى به فرزندش فخر المحققين

بسم الله الرحمن الرحيم فرزندم ! خداى متعال بر طاعتش يارى ات كند، و بر انجام كار نيك و مداومت بر آن موفقت گرداند، و به آنچه دوست دارد و مى پسندد رهنمودت سازد، و به هر آنچه از خير آرزومندى رساندت ، و در دنيا و آخرت سعادتمندت گرداند، و لحظه هاى زندگى ات را با چشم روشنى همراه سازد، عمرى طولانى با سعادت و آسايش نصيب كند، و كارهايت را به اعمال صالح پايان دهد، و موجبات سعادت را روزى ات گرداند، و بركات فراوان را بر تو نازل گرداند، از ناملايمات مصونت دارد و بديها را از تو دفع نمايد.

بدان من در اين كتاب (189) عصاره فتاوا را بيان نمودم ، و رد آن با الفاظى كوتاه و عباراتى شيوا قواعد احكام اسلام را براى تو تبيين كردم ، و راه و روش ‍ استوار را روشن نمودم ، و اين در حالى است كه عمرم از پنجاه گذشته و وارد دهه ششم آن مى شوم ، كه سرور كائنات صلى الله عليه و آله فرمود: اين زمان آغاز هجوم مرگهاست ، پس اگر (عمرم در اين دهه به پايان رسيد ) و خداى متعال حكمش را بر من جارى نمود، و آنچه را سرنوشت تمامى بندگان است درباره من انفاذ فرمود، من - چنانكه خداوند بر من واجب نموده و هنگام فرارسيدن مرگ به آن امر فرموده - تو را وصيت مى كنم به ملازمه تقواى خداوند (و پرواى از او ) زيرا كه تقوا سنت پابرجا و فريضه لازم وزره نگهدار و توشه جاويدان است . تقوا سودمندترين چيزى است كه آدمى براى روزى كه چشمها در آن خيره مى ماند و هيچ ياورى وجود ندارد، مهيا مى سازد .

بر تو باد كه از فرامين الهى پيروى نموده آنچه را خداوند مى پسندد انجام ، و از آنچه نمى پسندد اجتناب نمائى و محرمات را ترك گوئى عمر خويش را در راه بدست آوردن كمالات نفسانى و كسب فضيلتهاى علمى و اوج گيرى از پستى نقصان به قله كمال سپرى نما. لحظه هاى زندگى ات را وقف انجام نيكى ها و يارى نمودن به برادران نما، بدى را با نيكى ، و نيكى را با امتنان پاسخ گو.

از همنشينى با فرومايگان و معاشرت با نادانان سخت بپرهيز كه بهره معاشت با ايشان جز خلق و خوئى پست و مذموم نيست ، بله با دانشمندان واهل فضيلت همنشين شو، كه حاصل آن آمادگى كامل براى تحصيل كمال و ملكه استنباط نادانسته هاست ، و بايد امروز تو بهتر از ديروزت باشد.

بر تو باد صبر و توكل و رضا خود را هر روز و شام به حساب كش از خداى خويش فراوان مغفرت طلب از نفرين مظلوم حذر كن خصوصا ايتام و بيوه زنان زيرا كه خداوند درباره شكستن دلهاى شكسته گذشت نمى كند.

و بر تو باد خواندن نماز شب كه رسول خدا صلى الله عليه و آله تشويق و ترغيب به آن نمود و فرمود:

*((*من ختم له بقيام الليل ثم مات فله الجنه *))* (190) كسى كه عمرش به شب زنده دارى به پايان رسد، بهشت از آن او خواهد بود.

بر تو باد صله رحم ، كه بر عمر مى افزايد. و بر تو باد خلق نيكو، زيرا كه رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:

*((*انكم لن تسعوا الناس بامولكم فسعو هم باخلاقكم *))* (191) *((*شما را توان آن نيست كه با دارائى هايتان به همه مردم احسان كنيد، پس ‍ با رفتار نيك خود آنان را خشنود سازيد*))* بر تو باد نيكى با اولاد پيامبر، كه خداوند با تاكيد درباره آنان سفارش نموده و دوستى ايشان را مزد رسالت قرار داده است ، آنجا كه مى فرمايد:

*((*قل لا اسئلكم عليه اجرا الا الموده فى القربى *))* (192) *((*بگو بر اين رسالت مزدى از شما، جز دوست داشتن خويشاوندان ، نمى خواهم .*))* و رسول خدا فرمود:

*((*انى شافع يوم القيامه لاربعه اصناف ، ولو جاووا بذنوب اهل الدنيا: (رجل ) نصر ذريتى و (رجل ) بذل ماله لذريتى عند المضيق و (رجل ) احب ذريتى باللسان و القلب ، و (رجل )سعى فى حوايج ذريتى اذا طردوا او شردوا.*))* (193) *((*همانا روز رستاخيز چهار دسته را شفاعت مى كنم اگر چه گناهان فراوانى داشته باشند: كسى كه فرزندانم را يارى نمايد، و كسى كه در تنگنا با اموالش ‍ به اولاد من كمك نمايد، و كسى كه با زبان و دل به آنان محبت ورزد، و كسى كه براى رفع نيازهاى فرزندان تبعيد شده يا رانده شده ام ، تلاش نمايد*))* و امام صادق عليه السلام فرمود: