تاریخ سیاسی معاصر ایران

مهدی نظرپور

نسخه متنی -صفحه : 86/ 67
نمايش فراداده

.)(376) عـرصـه سـيـاسـى ايـران در فـاصـله پـيـروزى انـقـلاب تـا اسـتـعفاى دولت موقت شاهد حوادث گوناگونى بود. از فرداى پيروزى ، دهها دسته و گروه در مناطق مختلف خودنمايى كرده ، هر كـس بـراى خـود ايـدئولوژى و آرمـانـى را اعلام كرد. گروههاى معارض ‍ انقلاب ـ گروهكها ـ با الهـام از اسـتـكـبـار جـهـانـى در صـدد سـرنـگونى نظام نوپاى جمهورى اسلامى بودند. عملكرد (حـزب دمـوكـرات ) و (كـومـله ) در كردستان ، (منافقين ) (سازمان مجاهدين خلق ) در تهران و شهرهاى بزرگ ، حزب (خلق مسلمان ) در تبريز، گروههاى چپ در تركمن صحرا و فعاليتهاى گروه تروريستى (فرقان ) از آن جمله بود.(377) كـمـيـته انقلاب اسلامى ، سپاه پاسداران و جهاد سازندگى از مهمترين نهادهايى بودند كه بعد از پيروزى انقلاب اسلامى تاءسيس ‍ شدند. پاسداران انقلاب ، به عنوان بازوى مسلّح انقلاب و رهبرى ، به علت ضعف قواى انتظامى و ارتش و فقدان امنيت اجتماعى ، اسلحه به دست گرفته ، بـه حـراسـت از انـقـلاب پـرداخـتـنـد. جـهـاد سـازنـدگـى نـيز با ارائه انواع خدمات كشاورزى ، آبـرسـانى ، برق رسانى و راه سازى را در مناطق محروم بويژه بخشها و روستاهاى دور افتاده آغاز كردند.(378)

الف ـ انقلاب دوم :

روز سيزده آبان 1358 ه‍ . ش ، به مناسبت سالگرد تبعيد حضرت امام ـ ره ـ مراسمى در دانشگاه تـهـران بـرگـزار شد. در پايان اين مراسم ، به عنوان اعتراض به پناه دادن شاه به امريكا، راهـپـيـمـايـى بـاشكوهى به طرف سفارت امريكا در تهران انجام گرفت . در اين ميان عدّه اى از دانشجويان به نام (دانشجويان پيرو خط امام ) با يك برنامه از پيش تعيين شده ، در يك اقدام انـقـلابـى و مـتـهـورانـه سـفـارت امـريكا، (معروف به لانه جاسوسى ) را كه زير چتر مصونيت ديـپـلمـاتـيـك در ايـران مـشـغـول كار بود، به اشغال خود درآورده ، كاركنان آن را به گروگان گـرفـتند.(379) امام خمينى ـ ره ـ حركت دانشجويان را تاءييد كردند و مردم با اجتماع و تظاهرات در خيابانهاى اطراف لانه جاسوسى ، پشتيبانى خود را از اين اقدام اعلام كردند.

اشـغـال لانـه جـاسوسى ، ضربه مهلكى بر ايادى امريكا و بخصوص ليبرالها و دولت موقت بـود. سـرانـجـام ، دولت مـوقـت كـه نمى توانست خود را با شرايط جديد تطبيق دهد، مجبور به استعفا شد و بدين ترتيب ، عمر نه ماهه آن به پايان رسيد.(380)

از استعفاى دولت موقت تا آغاز جنگ تحميلى

ايـن دوره يـكـى از دوره هـاى پـرحـادثـه و سـخـت تـاريخ انقلاب اسلامى است . (شوراى انقلاب )(381) پـس از اسـتـعـفـاى دولت مـوقـّت اداره امـور كـشـور را به دست گرفت و اوّلين انـتـخـابات رياست جمهورى در بهمن ماه 1358 ه‍ . ش ، برگزار شد و ابوالحسن بنى صدر در ايـن انـتـخـابـات بـه ريـاسـت جـمـهـورى بـرگـزيـده شـد. در اسـفـنـدمـاه هـمـان سـال ، مـردم در سراسر كشور براى انتخاب نمايندگان اوّلين دوره مجلس به پاى صندوقهاى راءى رفـتـند و افراد مورد نظر خود را براى امر خطير وضع قوانين برگزيدند.

اين مجلس در خرداد ماه سال 1359 ه‍ . ش ، افتتاح شد.(382)

الف ـ انقلاب فرهنگى :

بـعـد از پـيـروزى انـقـلاب ، به علتهاى مختلف كه مهمترين آنها ضعفهاى بى حدّ و حصر دولت مـوقـّت بـود، گـروهـهـاى سـيـاسـى بسرعت شكل گرفته ، با تبليغات گسترده اى عليه نظام نـوپـاى جـمـهـورى اسـلامـى وارد مـيـدان مـبارزات سياسى شدند دانشگاه نيز به عنوان يك مركز فرهنگى و مولّد متخصصين جامعه ، جولانگاه گروههاى سياسى مختلف شد.(383) از نتايج فعاليتهاى گروههاى مخالف با آرمانهاى انقلاب اسلامى ، ايجاد جوّ مسموم سياسى در دانـشـگاه و در ميان قشرهاى روشنفكر جامعه بود، بگونه اى كه مبانى ارزشى و اسلامى انقلاب به مسخره گرفته مى شد.

با ادامه اين روند سرانجام ، دانشجويان متعهد از درون دانشگاهها با يـك حـركـت انـقـلابـى دانـشـگـاهـها را تعطيل كرده ، خواهان اصلاح وضع موجود شدند. اين حركت دانـشـجـويـان مورد تاءييد شوراى انقلاب نيز قرار گرفت .(384) سپس از سوى رهبر انـقـلاب اسـلامـى ، (ستاد انقلاب فرهنگى ) شروع به كار كرد. حضرت امام ـ ره ـ از اين ستاد خواستند تا: