تاریخ علم کلام و مذاهب اسلامی

ظاهر اين است كه معامله صحيح است اگرچه بچه مميز مستقل در تصرف باشد و همچنين است اگـر طـفـل وسـيله باشد كه پول رابه فروشنده بدهد و جنس را به خريدار برساند يا جنس را به خـريـدار بدهد و پول را به فروشنده برساند اگرچه مميز نباشد معامله صحيح است چون واقعا دو نـفر بالغ با يكديگر معامله كرده اند ولى بايد فروشنده و خريدار يقين يا اطمينان داشته باشند كه طفل جنس يا پول را به صاحب آن مى رساند.

مساله 2091 - اگر از بچه نابالغ در صورتى كه معامله با آن صحيح نيست چيزى بخرد يا چيزى به او بفروشد بايد جنس يا پولى را كه از اوگرفته در صورتى كه مال خود بچه باشد به ولى او و اگر مال ديگرى بوده به صاحب آن بدهد يا از صاحبش رضايت بخواهد و اگر صاحب آن را نمى شناسد و بـراى شـناختن او هم وسيله اى ندارد بايد چيزى را كه از بچه گرفته از طرف صاحب آن بابت مظالم به فقير بدهد.

مـسـالـه 2092 - اگـر كـسى با بچه مميز در صورتى كه معامله با آن صحيح نيست معامله كند و جـنس يا پولى كه به بچه داده از بين برود ظاهراين است كه مى تواند از بچه بعد از بلوغ يا ولى او در صورتى كه بچه مال داشته باشد مطالبه نمايد و اگر بچه مميز نباشد حق مطالبه ندارد.

مساله 2093 - اگر خريدار يا فروشنده را به معامله مجبور كنند چنانچه بعد از معامله راضى شود و مـثـلا بـگويد راضى هستم معامله صحيح است ولى احتياط مستحب آن است كه دوباره صيغه معامله را بخوانند.

مـسـاله 2094 - اگر انسان مال كسى را بدون اجازه او بفروشد چنانچه صاحب مال به فروش آن راضى نشود و اجازه نكند معامله باطل است .

مساله 2095 - پدر و جد پدرى طفل و نيز وصى پدر و جد پدرى مى توانند مال طفل را بفروشند و مجتهد عادل هم در صورتى كه ضرورت اقتضا كند مى تواند مال ديوانه يا طفل يتيم يا مال كسى را كه غائب است بفروشد.

مساله 2096 - اگر كسى مالى را غصب كند و بفروشد و بعد از فروش صاحب مال معامله را اجازه كـنـد مـعـامله صحيح است و چيزى را كه غصب كننده به مشترى داده و منفعتهاى آن از موقع معامله ملك مشترى است و چيزى را كه مشترى داده و منفعتهاى آن از موقع معامله ملك كسى است كه مال او را غصب كرده اند.