تب روماتيسمي يك عارضه التهابي عفونت با استرپتوكك گروه آ كه بسياري از اعضاي بدن، به‌خصوص مفاصل و قلب را درگير مي‌سازد. عفونت‌هاي استرپتوكوكي مسري است ولي تب روماتيسمي حالت مسري ندارد. اين بيماري هم كودكان و هم بزرگسالان را مي‌تواند مبتلا سازد.
التهاب مفصلي با مشخصات درد، قرمزي،تورم و گرمي، كه مي‌تواند از مفصلي به مفصل ديگر نقل مكان كند. شايعترين مفاصل درگير عبارتند از مچ دست، آرنج، زانو و مچ پا. التهاب مفصلي معمولاً در عرض 14-10 روز فروكش مي‌كند ولي بدون درمان، ساير مفاصل نيز ممكن است درگير شوند.
- تب
- خستگي
- رنگ‌پريدگي
- -بي‌اشتهايي
- احساس ناخوشي عمومي
- درد شكم
- درد سينه
- بثورات پوستي اندك بر روي شكم، سينه و پشت
- برآمدگي‌هاي زيرپوستي كوچك بدون درد در نواحي استخواني نظير آرنج و زانو
- حركات غيرارادي اندام‌هاي تحتاني و فوقاني (كره)
در صورت درگيري قلب:
- كوتاهي نفس
- احتباس مايع كه باعث ورم پا و پشت مي‌گردد.
- تندي ضربان قلب، به‌خصوص هنگام خوابيدن
تب روماتيسمي از يك عفونت استرپتوكوكي قبلي (معمولاً عفونت گلو) كه 6-1 هفته قبل از بروز علايم تب روماتيسمي رخ مي‌دهد ناشي مي‌گردد. اين اختلال، يك اختلال خودايمني است كه در آن پادتن‌هاي توليدشده بر ضد باكتري استرپتوكوك بر ضد مفاصل و قلب نيز واكنش نشان مي‌دهند.
تغذيه نامطلوب
سابقه خانوادگي تب روماتيسمي
زندگي در شرايط پرجمعيت يا غيربهداشتي
داشتن استعداد ابتلاي عفونت‌هاي تنفسي فوقاني
عفونت‌هاي استرپتوكوكي درمان‌نشده يا ناقص درمان‌شده
در مورد هر نوع عفونت گلو به‌خصوص در كودكان كشت گلو از نظر استرپتوكوك بايد انجام شود.
درمان آنتي‌بيوتيكي فوري هر عفونت استرپتوكوكي، از جمله عفونت‌هاي پوستي. عفونت‌هاي استرپتوكوكي بايد با آنتي‌بيوتيك (معمولاً پني‌سيلين) خوراكي به‌مدت ده روز يا تزريق نوع طولاني‌اثر آن درمان شوند.
عفونت‌هاي استرپتوكوك معمولاً با درمان قابل علاج هستند. تب روماتيسمي قابل درمان است ولي قابل علاج (درمان قطعي) نيست. اين عارضه در عرض 12-2 هفته فروكش مي‌نمايد. در بعضي موارد، تب روماتيسمي ممكن است به دريچه‌هاي قلبي آسيب بزند. دريچه آسيب‌ديده را مي‌توان با جراحي تعويض كرد. در موارد نادر تب روماتيسمي حتي با درمان مي‌تواند كشنده باشد.
آسيب دايمي دريچه‌هاي قلب كه منجر به نارسايي احتقاني قلب مي‌گردد.
حملات بعدي تب روماتيسمي حاد در پي عفونت مجدد با استرپتوكوك
بررسي‌هاي تشخيصي ممكن است شامل آزمايش‌هاي خون، كشت گلو و نوار قلب و راديوگرافي قفسه سينه و قلب باشد. هيچ آزمون اختصاصي براي تشخيص تب روماتيسمي وجود ندارد.
در موارد خفيف، مراقبت در منزل كافي است ولي در موارد شديد ممكن است بستري در بيمارستان لازم باشد.
درجه حرارت بيمار و تعداد نبض او را روزانه اندازه‌گيري كرده و براي ارايه به پزشك ثبت نماييد.
اگر بيمار گلودرد يا سرفه دارد از يك دستگاه مرطوب‌كننده با بخار سرد استفاده كنيد. دستگاه مرطوب‌كننده را هر روز تميز كنيد.
بهداشت دهاني مطلوب مهم است.
استروييدها (داروهاي ضدالتهابي) يا آسپيرين براي كاهش التهاب
داروهاي ادرارآور براي كاهش احتباس مايعات
آنتي‌بيوتيك‌ها براي مقابله با باقيمانده باكتري‌هاي استرپتوكوكي. پس از رسيدن تب روماتيسمي به مرحله غيرفعال، مقدار اندك آنتي‌بيوتيك‌ها ممكن است به‌مدت نامحدود براي جلوگيري از عود بيماري ادامه يابد.
تا هنگامي كه بررسي‌ها نشان دهد بيماري فروكش كرده است بيمار بايد در بستر استراحت نمايد. مدت استراحت لازم به اين منظور معمولاً 5-2 هفته است ولي در برخي موارد به ماه‌ها استراحت نياز است. مهيا كردن يك لگن يا توالت كنار بستر باعث مي‌شود كه بيمار مجبور نباشد براي رفتن به توالت از بستر برخيزد.
رژيم مايعات با غذاهاي نرم در مراحل اوليه بيماري كه به‌تدريج به يك رژيم عادي غني از پروتئين، كالري و ويتامين‌ها تغيير داده مي‌شود. رژيم غذايي كم‌نمك در صورتي كه بيمار دچار كارديت (التهاب قلب) باشد، توصيه مي‌شود.
اگر شما يا كودك شما داراي علايم تب روماتيسمي باشد.
بروز علايم زير در طي درمان:
ـ ورم پا و پشت
ـ كوتاهي نفس
ـ استفراغ يا اسهال
ـ سرفه
ـ درد شديد شكم
ـ تب
- اگر دچار علايم جديد و غيرقابل توجيه شده ايد. داروهاي تجويزي ممكن است با عوارض جانبي همراه باشند.