حيات و ظهور مجدد ارزش هاى دينى و اخلاقى است. او نوزايى دينى در سراسر جهان را واكنشى در برابر سكولاريسم، نسبى گرايى اخلاقى و لذت جويى عصر حاضر مى داند. هانتينگتون مى گويد تجديد حيات مذهبى و بويژه اسلامى به معناى نفى مدرنيته نيست، بلكه به معناى انكار فرهنگ ملحدانه است و معتقد است اسلام تنها تمدنى است كه بناى غرب را تهديد مى كند و مى گويد مسلمانان نيروى مقابل خود را «غرب بى خدا» مى دانند و دليل اين تعبير مسلمين از غرب را كم رنگ شدن ارزش هاى اخلاقى و مذهبى آن سامان قلمداد مى كند. هانتينگتون بين غرب و اسلام تعارضى حل نشدنى احساس مى كند و به برترى اخلاقى مسلمانان بر غربيان اعتراف مى كند. در نهايت نسخه اى اين پزشك براى دنياى پرتعارض و تشنج فعلى مى پيچد كه موجب رهايى از مرض جنگ و دشمنى شود و همكارى رهبران سياسى، روحانى و فكرى تمدن هاى گوناگون را به همراه داشته باشد. او نمود صلح و مدنيت را در اين مفاهمه عملى مى داند.
بينش مهدويت كه مبتنى بر ظهور منجى است، بينشى برخاسته از مذهب و مبتنى بر برداشت وحدت از هستى و تاريخ در مقابل فلسفه ى كثرت است. در مهدويت اعتقاد بر آن است كه يك منجى ظهور خواهد كرد و به اراده ى خدا به عنوان مصلح، دنيا را غرق در صلح، آشتى، معنويت، اخلاق، مذهب و عدالت خواهد نمود. بر اساس مسيحيت اين منجى حضرت عيسى (عليه السلام) است و بر اساس بينش شيعه، امام زمان حضرت مهدى (عج) است كه زنده و حاضر ليكن بنابر مصالحى در پس پرده ى غيبت است و هر زمان كه خدا اراده كند ظهور خواهد نمود و بشر را نجات خواهد داد و حكومت جهانى را تأسيس خواهد نمود. در انديشه ى بسيارى از فيلسوفان تاريخ نوعى نگرش موعودگرايى ليكن به اشكال ديگر مشاهده مى گردد. آن ها نيز به اين كه آينده ى تاريخ به سمت تكامل و كمال حركت مى كند و به سوى صلح، معنويت، حاكميت مذهب و ارزش هاى اخلاقى و متعالى در سير است اعتقاد دارند.
1- اشپنگلر، اسوالد، فلسفه سياست، (ترجمه ى هدايت الله فروهر)، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، تهران، 1369 ش.
2- توين بى، آرنولد، مورخ و تاريخ، (ترجمه ى حسن كامشاد)، خوارزمى، تهران،1370 ش.
3- رشيدى، بهروز، غايت تاريخ از ديدگاه كارل ياسپرس و آيزايا برلين، على بن ابيطالب(عليه السلام)، تهران، 1378 ش.
4- زرين كوب، عبدالحسين، تاريخ در ترازو، اميركبير، تهران، 1375 ش.
5- سوروكين، پيتيريم، نظريه هاى جامعه شناسى و فلسفه هاى نوين تاريخ، (ترجمه ى اسدالله نوروزى)، حق شناس، تهران، 1377 ش.
6- فوكوياما، فرانسيس، فرجام تاريخ و آخرين انسان، (ترجمه ى على رضا طيب)، مجله سياست خارجى، ش 2 و 3، دفتر مطالعات سياسى و بين المللى، تهران، 1372 ش.
7- كاسمينسكى، نقد فلسفه تاريخ آرنولد توين بى، (ترجمه ى على كشتگر و عطا نوريان)، احياء، تبريز.
8- والش، دبيل، مقدمه اى بر فلسفه تاريخ، (ترجمه ى ضياء الدين علايى طباطبايى)، اميركبير، تهران، 1363 ش.
9- ياسپرس، كارل، درآمدى بر فلسفه، (ترجمه ى اسدالله بشرى)، حسينيه ارشاد، تهران.
10- ياسپرس، كارل، آغاز و انجام تاريخ، (ترجمه ى محمدحسن لطفى)، خوارزمى، تهران، 1373 ش.