محمد حسن قدردان قراملکي
برخي از متکلمان اشاعره و عرفان و روشنفکران معاصر تحت تأثير علوم طبيعي و تجربي مدعي اند که براهين فلسفي يا اصلاً ناممکن يا فاقد کارکرد مثبت است.
اين مقاله به نقد اين رهيافت ميپردازد. ابتدا امکان شناخت خداوند و مکاتب گوناگون در آن را بررسي ميکند؛ آن گاه بعد از اشاره به آراي منکران براهين فلسفي، ادله آنان را به نقد ميکشد که مهم ترين آن عبارت از امتناع اقامه برهان براي خداوند به دليل ماهيت و علت نداشتن است. واپسين دليل مخالفان، تمسک به دليل نقلي است که ارزيابي خواهد شد. فرضيه نويسنده در اين مقاله، تعميم برهان به برهان انّي و شبه لمّي مفيد يقين است که اقامه آن براي اثبات خداوند امکان دارد.
امکان شناخت و اثبات خدا، طبيعت گرايان، عارفان، برهان لمّي و انّي و شبه لمي.