احكام تخلّى

عبدالرحيم موگهى

برخى از احكام تَخَلّى يعنى ادرار و مدفوع كردن عبارتند از:

1ـ واجب است انسان وقت تخلّى و مواقع ديگر, عورت خود را از كسانى كه مكلّفند(1), اگرچه مثل خواهر و مادر و برادر با او مَحرَم باشند, و همچنين از ديوانهء مُمَيِّز(2) و بچه هاى مميّز كه خوب و بد را مى فهمند بپوشاند... (م 60.

2ـ موقع تخلّى بايد طرف جلوى بدن (3), مانند شكم و سينه رو به قبله و پشت به قبله (4) نباشد(5)(م 62(6).

3ـ احتياط واجب (7) آن است كه بچه را در وقت تخلّى رو به قبله يا پشت به قبله ننشانند, ولى اگر خود بچه بنشيند, جلوگيرى از آن واجب نيست (م 66.

تطهير مخرج ادرار و مدفوع

1ـ مخرج بول (محل بيرون آمدن ادرار) با غير آب پاك نمى شود(8), و اگر بعد از برطرف شدن بول يك مرتبه بشويند كافى است ... ولى كسانى كه بولشان از غير مجراى طبيعى مى آيد(9) بايد دو مرتبه بشويند,

خصوصاً اگر بيرون آمدن بول از مَجرا غيرمُتَعارف (و غير معمول ) باشد(10) (م 69.

2ـ (محل بيرون آمدن مدفوع را مى توان با آب شُست و) اگر(11) مخرج غائط ( محل بيرون آمدن مدفوع ) رابا آب بشويند, بايد چيزى از غائط در آن نماند, ولى باقى ماندن رنگ و بوى آن مانعى ندارد. و اگر در دفعهء اول طورى شسته شود كه ذره اى از غائط در آن نماند, دوباره شستن لازم نيست (م 70.

1ـ مكارم : خواه بيننده مَحرَم او باشد (مانند خواهر و مادر) يا نامحرم , بالغ باشد يا غير بالغ ... (م 63 زنجانى : از كسانى كه مميّزند... (م 57.

2ـ بهجت (م 62 و تبريزى (م 57:... و همچنين از ديوانه و بچه هاى مميّز كه خوب و بد را مى فهمند بپوشاند... مكارم : عبارت (ديوانهء مميّز) در رسالهء ايشان ديده نشد (م 63.

3ـ بهجت (م 64 و تبريزى (م 59 و زنجانى (م 59:... طرف جلوى بدن يعنى شكم و سينه ... .

4ـ ت بريزى :... پشت به قبله نباشد, و مراد از قبله جهتى است كه در حال علم و اختيار بايد نماز به آن طرف خوانده شود (م 59.

5ـ مكارم : در موقع تخلّى بايد رو به قبله و پشت به قبله نباشد... (م 65.

6ـ اين حكم به ويژه در حمام , اردو, مسافرت , دشت , بيابان و گردشهاى آزاد بايد به خاطر سپرده شود.

7ـ تبريزى : احتياط مستحب آن است ... (م 63 زنجانى : احتياط آن است ... (م 63.

8ـ تبريزى :... با غير آب پاك نمى شود, و در كر و جارى اگر بعد از برطرف شدن بول يك مرتبه بشويد كافى است , ولى با آب قليل بنابر احتياط واجب بايد دو مرتبه شست ... (م 66 مكارم :... با غير آب پاك نمى شود, و اگربا آب قليل بشويند واجب است دو بار بشويند, اما با شيلنگهاى متصل به آب لوله كشى كه در حكم جارى است ,يك مرتبه كافى است (م 73.

9ـ بهجت :... از غير مجراى طبيعى مى آيد, و يا اينكه از مخرج طبيعى مى آيد, ولى از محلى كه معمولاً نجس مى شود به جاهاى ديگر نيز برسد, احتياط واجب آن است كه بعد از برطرف شدن بول دو مرتبه بشويند و زن نيزحكم مرد را دارد (م 71.

10ـ مكارم : در شستن مخرج بول و غائط فرق ميان مجراى طبيعى و غيرطبيعى نيست , ولى در مخرج غيرطبيعى غير آب كفايت نمى كند (و كافى در تطهير نيست ) (م 74 زنجانى : مخرج بول با غير آب پاك نمى شود, و در غير آب قليل اگر بعد از برطرف شدن بول يك مرتبه بشويند كافى است , ولى با آب قليل بنابراحتياط بايد دو مرتبه شست و بهتر آن است كه سه مرتبه شسته شود. و در هر صورت اگر پس از برطرف شدن عين , آب ادامه داشته باشد, يك مرتبه شستن به حساب مى آيد و لازم نيست براى محاسبه , آب قطع گردد و سپس ] بر مخرج بول جريان داشته باشد (م 66.

11ـ مكارم : اين مسأله در رسالهء ايشان ديده نشد. احكام جوانان و نوجوانان ويژه پسران