نهرو: بلى ، بلى . آن ها مشغول اند و كارهايى مى كنند، اما حتى در شوروى نيز مشكلاتى پيش آمده است ، هرچند هم كه نسبت به كشورهاى ديگر كمتر باشد. اصولا من نمى دانم آيا چنين مسئله اى را مى توان فقط با توسل به روشهاى علمى و با كنار گذاردن ارزشهاى ديگر حل كرد.
كارانجيا: آقاى نهرو، آيا اظهارات شما كه اكنون از مفاهيم راه حلهاى اخلاقى و روحى سخن مى گوييد، ميان جنابعالى با جواهر لعل ديروز تفاوتى به وجود نمى آورد؟
آن چه شما مى گوييد اين تصور را ايجاد مى كند كه آقاى نهرو در شامگاه عمرش در جست و جوى خداوند برآمده است .
نهرو: اگر بخواهيد مطلب خود را به اين صورت بيان كنيد، پاسخ من اين است : آرى من تغيير يافته ام .
تاءكيد من بر روى موازين و راه حل هاى اخلاقى و روحى ، بدون توجه و نادانسته نيست . اين تاءكيد فهميده و تعمدى است و كاملا از روى فهم و قصد است . براى اين وضع ، دلايل فراوان وجود دارد. نخست اين كه صرف نظر از توسعه و پيشرفت مادى ، كه امرى لازم و ضرورى است ، به عقيده من انديشه انسان تشنه چيزى عميق تر از نوع پيشرفت و تكامل اخلاقى و روحى است كه بدون آن تمام پيشرفت ها و ترقيات مادى ممكن است ارزشى نداشته باشد.
اكنون اين مسئله پيش مى آيد كه چگونه مى توان اخلاق و روحيات را به سطح عالى ترين بالا برد؟
بديهى است براى اين منظور، مذهب وجود دارد. (1153)
كارانجيا: ما داشتيم درباره استفاده از زمان فراغت و بيكارى به عنوان يكى از مسائلى كه ماركس نتوانسته است پيش بينى كند، گفت و گو مى كرديم و جنابعالى مى گفتيد كه تنها از راه هاى علمى و روشهاى ماركسيستى نمى توان به حل آن پرداخت .