از ويژگيهاي دين هندو که به طور معمول پژوهشگران بدان اشاره ميکنند، آميختگي و پيوستگي دين و فلسفه در اين آيين است. اين امر را ميتوان به ويژه در متون اصلي اين آيين که به عنوان متون «شروتي» يا «وحياني» شهرت دارند، مشاهده کرد. «وداها» که بخش اصلي ادبيات وحياني يا «شروتي» را تشکيل ميدهند، مهم‌ترين متن مقدس هندو هستند که کهنترين اسناد مکتوب اقوام هندو اروپايي شمرده ميشوند.
در اين آثار، افزون بر انديشههاي اولية ديني هندوان، نخستين بذرهاي انديشههاي فلسفي و عرفاني هندو را ميتوان مشاهده کرد که البته در ادوار بعد از تحول يا تکامل برکنار نماندهاند. اين نوشتار بر آن است تا ضمن معرفي اين ادبيات کهن مهم‌ترين انديشههاي مطرح در اين مجموعه را از ديدگاه هند‌شناسان مشهور به اختصار گزارش دهد.
ودا، شروتي، هنوتئيزم، مونوتئيزم، مونيزم.
نويسنده : محمودي، ابوالفضل
ابوالفضل محمودي*
از ويژگيهاي دين هندو که به طور معمول پژوهشگران بدان اشاره ميکنند، آميختگي و پيوستگي دين و فلسفه در اين آيين است. اين امر را ميتوان به ويژه در متون اصلي اين آيين که به عنوان متون «شروتي» يا «وحياني» شهرت دارند، مشاهده کرد.
«وداها» که بخش اصلي ادبيات وحياني يا «شروتي» را تشکيل ميدهند، مهم‌ترين متن مقدس هندو هستند که کهنترين اسناد مکتوب اقوام هندو اروپايي شمرده ميشوند. در اين آثار، افزون بر انديشههاي اولية ديني هندوان، نخستين بذرهاي انديشههاي فلسفي و عرفاني هندو را ميتوان مشاهده کرد که البته در ادوار بعد از تحول يا تکامل برکنار نماندهاند. اين نوشتار بر آن است تا ضمن معرفي اين ادبيات کهن مهم‌ترين انديشههاي مطرح در اين مجموعه را از ديدگاه هند‌شناسان مشهور به اختصار گزارش دهد.
واژگان کليدي: ودا، شروتي، هنوتئيزم، مونوتئيزم، مونيزم.
در بنياد حيات ديني و تفکر هندي متون مقدس، شروتي يا ادبيات وحياني قرار دارد. اين مجموعه، در طول شايد سه هزار سال، چنان تأثيري بر فرهنگ و انديشة هندي بر جاي نهاده که به سختي ميتوان درخارج از هند نمونهاي براي آن يافت.
به تعبير گِدِن :
«هر نوع ارزيابي از اشکال و پيشرفتهاي تفکر ديني به طور طبيعي و به ضرورت، از همين‌جا آغاز ميشود. تحقيق و بررسي در ماهيت تصور يا تصوراتي را که مردم هند از الوهيت دارند، بايد در مرحله اول از تعاليم و شواهد متون معتبر و موثق ديني اخذ کرد»
* استاديار گروه الهيات دانشگاه آزاد اسلامي واحد قم. * تاريخ دريافت: 6/9/83 تاريخ تأييد:7/10/83