هم برگزار مىگردد(1). اين هم نوعى انحراف است كه بر اثر گذشت زمان در ديانت مسيحيت پيدا شد.

روح عبادت در مذاهب چين و ژاپن

با توجه به كثرت مذاهب در كشورهاى مختلف خصوصاً در چين و ژاپن كه دو كشور منحصر به فردى هستند كه بيشترين مذاهب و مكاتب را دارا مىباشند. هر چند كه غالب آن مذاهب و مكاتب، بشرى و غير الهى هستند. با مطالعه در آن مذاهب، نوعى عبادت و پرستش در آنها بچشم مىخورد. و صاحبان آن اديان نحوه و طريقهاى از عبادت را طراحى نموده و اطاعت و عمل آن را بر پيروان لازم و ضرورى دانستهاند. كنفوسيوس در چين و شينتو در ژاپن شايد بيشترين پيروان را در اين دو كشور به خود اختصاص دادهاند. هر چند كه اين دو مذهب بيشتر به آداب و اخلاق توجه داشته، خصوصاً مذهب كنفوسيوس كه بيشتر بعنوان يك مكتب اخلاقى در چين معروف است. و ليكن برنامههاى عبادى و نوعى خاص از شيوه دعا كردن را به پيروان خويش توصيه مىكنند(2). و همه اينها نشان دهنده نيازهاى روحى و فطرى انسانهاست يعنى وجود يك نوع خاص از عبادت در اديان الهى و غير الهى بدان معناست كه

1 ـ اديان زنده جهان، ص363.

2 ـ توضيح بيشتر مطلب در كتاب تاريخ اديان جهان، ج3 بخش 2 و3 و اديان زنده جهان و تاريخ جامع اديان.