و گناه و انحراف فاصله مىافكند.
به همين دليل در حديثى از امام صادق (ع) مىخوانيم
رن ابليس اربع رنات اولهن يوم لعن، و حين اهبط الى الارض، و حين بعث محمد (ص) على حين فترة من الرسل، و حين انزلت ام الكتاب:
" شيطان چهار بار فرياد كشيد و ناله سر داد نخستين بار روزى بود كه از درگاه خدا رانده شد، سپس هنگامى بود كه از بهشت به زمين تنزل يافت، سومين بار هنگام بعثت محمد (ص) بعد از فترت پيامبران بود، و آخرين بار زمانى بود كه سوره حمد نازل شد"!. «1»
هفت آيهاى كه در اين سوره وجود دارد هر كدام اشاره به مطلب مهمى است:
" بِسْمِ اللَّهِ" سر آغازى است براى هر كار، و استمداد از ذات پاك خدا را به هنگام شروع در هر كار به ما مىآموزد.
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ درسى است از باز گشت همه نعمتها و تربيت همه موجودات به اللَّه، و توجه به اين حقيقت كه همه اين مواهب از ذات پاكش سرچشمه مىگيرد.
الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ اين نكته را بازگو مىكند كه اساس خلقت و تربيت و حاكميت او بر پايه رحمت و رحمانيت است، و محور اصلى نظام تربيتى جهان را همين اصل تشكيل مىدهد.
مالِكِ يَوْمِ الدِّينِ توجهى است به معاد، و سراى پاداش اعمال، و حاكميت خداوند بر آن دادگاه عظيم.
إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَ إِيَّاكَ نَسْتَعِينُ، توحيد در عبادت و توحيد در نقطه اتكاء انسانها را بيان مىكند.
(1) نور الثقلين جلد اول صفحه 4.