تفسیر نمونه

ناصر مکارم شیرازی

جلد 1 -صفحه : 667/ 55
نمايش فراداده

كان على بن الحسين اذا قرء مالِكِ يَوْمِ الدِّينِ يكررها حتى يكادان يموت‏ «1».

اما كلمه" يَوْمِ الدِّينِ" اين تعبير در تمام مواردى كه در قرآن استعمال شده به معنى قيامت آمده است چنان كه در قرآن در آيه 17 و 18 و 19 سوره انفطار با صراحت به اين معنى اشاره شده است (اين تعبير متجاوز از ده بار در قرآن مجيد به همين معنى آمده).

و اينكه چرا آن روز، روز دين معرفى شده؟ به خاطر اين است كه آن روز روز جزا است و" دين" در لغت به معنى" جزا" مى‏باشد، و روشنترين برنامه‏اى كه در قيامت اجرا مى‏شود همين برنامه جزا و كيفر و پاداش است، در آن روز پرده از روى كارها كنار مى‏رود، و اعمال همه دقيقا مورد محاسبه قرار مى‏گيرد و هر كس جزاى اعمال خويش را اعم از خوب و بد مى‏بيند.

در حديثى از امام صادق (ع) مى‏خوانيم كه فرمود: يَوْمِ الدِّينِ، روز حساب است «2».

اما طبق اين روايت" دين" به معنى" حساب" است، شايد اين تعبير از قبيل ذكر علت و اراده معلول باشد، زيرا هميشه حساب مقدمه‏اى براى جزا است.

بعضى از مفسران نيز عقيده دارند كه علت نامگذارى رستاخيز به" يَوْمِ الدِّينِ" اين است كه در آن روز هر كسى در برابر دين و آئين خود جزا مى‏بيند.

ولى معنى اول (حساب و جزا) صحيحتر به نظر مى‏رسد.

(1) تفسير نور الثقلين جلد اول صفحه 19.

(2) مجمع البيان ذيل آيه مورد بحث.