" لا حرج" است.
اين قاعده مىگويد: اساس قوانين اسلام بر سختگيرى نيست، و اگر در جايى حكمى توليد مشقت شديد كند، موقتا برداشته مىشود، چنان كه فقها فرمودهاند" هر گاه وضو گرفتن يا ايستادن به هنگام نماز و مانند اينها انسان را شديدا به زحمت بيندازد، مبدل به تيمم و نماز نشسته مىشود".
در آيه 78 سوره حج نيز مىخوانيم: هُوَ اجْتَباكُمْ وَ ما جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ:" او شما را برگزيد و در دين خود تكليف مشقت بارى براى شما قرار نداد".
حديث معروف پيامبر (ص):
بعثت على الشريعة السمحة السهلة
:" من مبعوث به آئين سهل و آسانى شدهام" نيز اشاره به همين مطلب است
وَ إِذا سَأَلَكَ عِبادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذا دَعانِ فَلْيَسْتَجِيبُوا لِي وَ لْيُؤْمِنُوا بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ (186)
186- و هنگامى كه بندگان من از تو در باره من سؤال كنند (بگو) من نزديكم! دعاى دعا كننده را به هنگامى كه مرا مىخواند پاسخ مىگويم، پس آنها بايد دعوت مرا بپذيرند و به من ايمان بياورند تا راه يابند (و به مقصد برسند).
كسى از پيامبر (ص) پرسيد: آيا خداى ما نزديك است تا آهسته با او مناجات كنيم؟ يا دور است تا با صداى بلند او را بخوانيم؟ آيه فوق نازل شد و (به آنها پاسخ داد كه خدا به بندگانش نزديك است) «1».
(1) مجمع البيان ذيل آيه مورد بحث.