و در شان نزول آيه دوم در تفسير" قمى" از امام صادق (ع) و در" مجمع البيان" از" ابن عباس" چنين نقل شده است:
هنگامى كه آيه" وَ لا تَقْرَبُوا مالَ الْيَتِيمِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ" (و به مال يتيم جز به بهترين طريق نزديك نشويد «1») و آيه" إِنَّ الَّذِينَ يَأْكُلُونَ أَمْوالَ الْيَتامى ظُلْماً إِنَّما يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَيَصْلَوْنَ سَعِيراً" (كسانى كه اموال يتيمان را از روى ظلم و ستم مىخورند، تنها آتش مىخورند و به زودى به آتش سوزانى مىسوزند «2») نازل شد، كه در آن از نزديك شدن به اموال و دارايى يتيمان مگر در صورتى كه براى آنان نفعى داشته باشد، و نيز از خوردن اموال آنان نهى شده، مردمى كه يتيمى در خانه داشتند، از كفالت وى فاصله گرفتند و او را به حال خود گذاشتند، و حتى گروهى آنان را از خانه خود بيرون كردند، و آنها كه بيرون نكردند، در خانه براى آنان وضعى به وجود آورده بودند كه كمتر از بيرون كردن نبود، زيرا غذاى او را كه از مال خودش تهيه مىشد، با غذاى خود مخلوط نمىكردند، و حتى جداگانه براى آنان غذا مىپختند و پس از آنكه آن يتيم در گوشهاى از اطاق غذاى مخصوص خويش را مىخورد، زيادى آن را اگر اضافه مىآمد، براى او ذخيره مىكردند تا دفعه بعد بخورد و اگر فاسد مىشد به دور مىريختند.
همه اين كارها براى آن بود كه گرفتار مسئوليت خوردن مال يتيم نشده باشند اين عمل هم براى سرپرستان و هم براى يتيمان مشكلات فراوانى به بار مىآورد، به دنبال اين جريان آنها خدمت پيامبر رسيده و از اين طرز عمل سؤال كردند در پاسخ آنها اين آيه نازل شد.
1) سوره اسراء، آيه 34. 2) سوره نساء، آيه 10.