افرادى كه سلاح بر زمين بگذارند، و كسانى كه توانايى جنگ را از دست دادهاند، يا اصولا قدرت بر جنگ ندارند، همچون مجروحان، پير مردان، زنان و كودكان نبايد مورد تعدى قرار گيرند، باغستانها و گياهان و زراعتها را نبايد از بين ببرند، و از مواد سمى براى زهرآلود كردن آبهاى آشاميدنى دشمن (جنگ شيميايى و ميكروبى) نبايد استفاده كنند.
على (ع)- طبق آنچه در نهج البلاغه آمده- به لشكريانش، قبل از شروع جنگ صفين دستور جامعى در اين زمينه داده كه شاهد گوياى بحث ما است:
لا تقاتلوهم حتى يبدؤوكم فانكم بحمد اللَّه على حجة، و ترككم اياهم حتى يبدؤوكم حجة اخرى لكم عليهم، فاذا كانت الهزيمة باذن اللَّه فلا تقتلوا مدبرا و لا تصيبوا معورا و لا تجهزوا على جريح و لا تهيجوا النساء باذى و ان شتمن اعراضكم و سببن امرائكم.
" با آنها نجنگيد تا جنگ را آغاز كنند، چه اينكه شما بحمد اللَّه (براى حقانيت خود) داراى حجت و دليل هستيد، و واگذاشتن آنها تا نبرد را آغاز كنند، حجت ديگرى است به سود شما و بر زيان آنان، آن گاه كه به اذن خدا آنان را شكست داديد، فراريان را نكشيد، و بر ناتوانها ضربه نزنيد و مجروحان را به قتل نرسانيد، و با اذيت و آزار، زنان را به هيجان نياوريد، هر چند به شما دشنام دهند، و به سرانتان ناسزا گويند" «1».
اين نكته نيز لازم به يادآورى است كه بعضى از مفسران، طبق پارهاى از روايات، اين آيه را ناسخ آيهاى كه منع از پيكار مىكند دانستهاند مانند كُفُّوا أَيْدِيَكُمْ:
" دست به پيكار نزنيد" «2»، و بعضى آن را منسوخ به آيه وَ قاتِلُوا الْمُشْرِكِينَ كَافَّةً:" با
1) نهج البلاغه، شماره 14 از بخش نامهها. 2) سوره نساء، آيه 77.