تفسیر نمونه

ناصر مکارم شیرازی

جلد 4 -صفحه : 457/ 32
نمايش فراداده

نشر شايعات را به عنوان يك نوع مبارزه و يا انتقام‏جويى تعقيب مى‏كنند ولى براى اجتماعات سالم نشر شايعات زيانهاى فراوانى به بار مى‏آورد و اگر اين شايعات پيرامون افراد لايق و مثبت و مفيد باشد، آنها را در خدمات خود دلسرد مى‏نمايد، و گاهى حيثيت چندين ساله آنها را بر باد مى‏دهد و مردم را از فوائد وجود آنان محروم مى‏سازد.

به همين دليل اسلام صريحا هم با" شايعه‏سازى" مبارزه كرده و جعل و دروغ و تهمت را ممنوع مى‏شمارد و هم با نشر شايعات، و آيه فوق نمونه‏اى از آن است.

سپس در پايان آيه اشاره به اين حقيقت مى‏كند كه" اگر فضل و رحمت الهى شامل حال شما نمى‏شد و بوسيله راهنماييهاى پروردگار از چنگال اينگونه شايعات و عواقب وخيم آن نجات نمى‏يافتيد، بسيارى از شما در راههاى شيطانى گام مى‏نهاديد و تنها عده كمى بودند كه مى‏توانستند خود را از پيروى شيطان بر كنار دارند".

(وَ لَوْ لا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَتُهُ لَاتَّبَعْتُمُ الشَّيْطانَ) يعنى تنها پيامبر (ص) و صاحبنظران و دانشمندان موشكاف و باريك بينند كه مى‏توانند خود را از وساوس شايعات و شايعه‏سازان بركنار دارند، و اما اكثريت اجتماع اگر از رهبرى صحيحى محروم بمانند گرفتار عواقب دردناك شايعه‏سازى‏ها و نشر شايعات خواهند شد «1».

(1) از آنچه گفتيم روشن مى‏شود كه" الا قليلا" استثناء از ضمير" اتبعتم" است و هيچگونه تقديم و تاخيرى در آيه نيست (دقت كنيد).