تفسیر نمونه

ناصر مکارم شیرازی

جلد 8 -صفحه : 401/ 393
نمايش فراداده

تفسير: قاطعيت در برابر مشركان

‏ اين آيات و چند آيه بعد كه همگى در رابطه با مساله توحيد و مبارزه با شرك و دعوت به سوى حق سخن مى‏گويد، آخرين آيات اين سوره است، و در واقع فهرست يا خلاصه‏اى است از بحثهاى توحيدى اين سوره، و تاكيدى است بر مبارزه با بت پرستى كه در اين سوره كرارا بيان شده است.

لحن آيات نشان مى‏دهد كه مشركان گاهى گرفتار اين توهم بودند، كه ممكن است پيامبر در اعتقاد خود پيرامون بتها نرمش و انعطافى به خرج دهد، و نوعى پذيرش براى آنها قائل گردد، و آنان را در كنار عقيده به خدا به گونه‏اى قبول كند.

قرآن با قاطعيت هر چه تمامتر به اين توهم بى اساس پايان مى‏دهد، و فكر آنها را براى هميشه راحت مى‏كند كه هيچگونه سازش و نرمشى در برابر بت معنى ندارد، و جز" اللَّه" معبودى نيست، تنها" اللَّه"" نه يك كلمه بيشتر، نه يك كلمه كمتر".

نخست به پيامبر (ص) دستور مى‏دهد كه تمام مردم را مخاطب ساخته" بگو اى مردم اگر شما در اعتقاد من شك و ترديدى داريد آگاه باشيد كه من كسانى را كه- غير از خدا- پرستش مى‏كنيد، هرگز نمى‏پرستم" (قُلْ يا أَيُّهَا النَّاسُ إِنْ كُنْتُمْ فِي شَكٍّ مِنْ دِينِي فَلا أَعْبُدُ الَّذِينَ تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ).

تنها به نفى معبودهاى آنان قناعت نمى‏كند بلكه براى تاكيد بيشتر، تمام پرستش را براى خدا اثبات كرده و مى‏گويد:" ولى خدايى را مى‏پرستم كه شما را ميميراند" (وَ لكِنْ أَعْبُدُ اللَّهَ الَّذِي يَتَوَفَّاكُمْ).