تفسیر نمونه

ناصر مکارم شیرازی

جلد 10 -صفحه : 407/ 282
نمايش فراداده

بداند، زيرا از دريچه چشم يك موحد سرچشمه تمام قدرتها و نيروها او است.

نقطه مقابل" توكل بر خدا" تكيه كردن بر غير او است يعنى به صورت اتكايى زيستن، و وابسته به ديگرى بودن، و از خود استقلال نداشتن است، دانشمندان اخلاق مى‏گويند: توكل ثمره مستقيم توحيد افعالى خدا است، زيرا همانطور كه گفتيم از نظر يك موحد هر حركت و كوشش و تلاش و جنبش، و هر پديده‏اى كه در جهان صورت مى‏گيرد بالآخره به علت نخستين اين جهان يعنى ذات خداوند ارتباط مى‏يابد، بنا بر اين يك موحد همه قدرتها و پيروزيها را از او مى‏داند.

فلسفه توكل

با توجه به آنچه ذكر كرديم استفاده مى‏شود كه:

اولا: توكل بر خدا، بر آن منبع فنا ناپذير قدرت و توانايى، سبب افزايش مقاومت انسان در برابر مشكلات و حوادث سخت زندگى است، به همين دليل به هنگامى كه مسلمانان در ميدان" احد" ضربه سختى خوردند، و دشمنان پس از ترك اين ميدان بار ديگر از نيمه راه بازگشتند تا ضربه نهايى را به مسلمين بزنند، و اين خبر به گوش مؤمنان رسيد، قرآن مى‏گويد افراد با ايمان نه تنها در اين لحظه بسيار خطرناك كه قسمت عمده نيروى فعال خود را از دست داده بودند وحشت نكردند بلكه با تكيه بر" توكل" و استمداد از نيروى ايمان بر پايدارى آنها افزوده شد و دشمن فاتح با شنيدن خبر اين آمادگى به سرعت عقب نشينى كرد (آل عمران آيه 173).

نمونه اين پايدارى در سايه توكل در آيات متعددى به چشم مى‏خورد، از جمله در آيه 122 آل عمران قرآن مى‏گويد:" توكل بر خدا جلو سستى دو طايفه از جنگجويان را در ميدان جهاد گرفت".

و در آيه 12 سوره ابراهيم" توكل ملازم با صبر و استقامت در برابر جملات‏