تفسیر نمونه

ناصر مکارم شیرازی

جلد 20 -صفحه : 507/ 123
نمايش فراداده

مى‏شويد؟! 48- مستكبران مى‏گويند: ما همگى در آن هستيم، خداوند در ميان بندگانش (به عدالت) حكم كرده است.

49- و آنها كه در آتشند به خازنان جهنم مى‏گويند: از پروردگارتان بخواهيد يك روز عذاب را از ما بردارد.

50- آنها مى‏گويند: آيا پيامبران شما با دلائل روشن به سراغتان نيامدند؟ مى‏گويند: آرى آنها مى‏گويند: پس هر چه مى‏خواهيد دعا كنيد، ولى دعاى كافران (به جايى نمى‏رسد و) جز در ضلالت نيست.

تفسير: محاجه ضعفا و مستكبران در دوزخ!

از آنجا كه مؤمن آل فرعون در پايان سخنانش جمعيت فرعونيان را به مساله قيامت و عذاب دوزخ توجه داد، آيات مورد بحث رشته سخن را در همين زمينه به دست گرفته و دنبال مى‏كند، و صحنه‏هايى از گفتگوى پرخاشگرانه دوزخيان را در دل آتش منعكس مى‏سازد.

نخست مى‏فرمايد:" بخاطر بياور هنگامى را كه آنها در آتش دوزخ محاجه و گفتگو مى‏كنند،" ضعفا" به" مستكبران" مى‏گويند: ما پيروان شما بوديم، آيا اكنون سهمى از عذاب و نصيبى از آتش دوزخ را بجاى ما پذيرا مى‏شويد"؟

(وَ إِذْ يَتَحاجُّونَ فِي النَّارِ فَيَقُولُ الضُّعَفاءُ لِلَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا كُنَّا لَكُمْ تَبَعاً فَهَلْ أَنْتُمْ مُغْنُونَ عَنَّا نَصِيباً مِنَ النَّارِ) «1».

منظور از" ضعفا" كسانى هستند كه علم كافى و استقلال فكرى نداشتند، چشم و گوش بسته به دنبال سردمداران كفر حركت مى‏كردند كه قرآن از آنها

(1) بعضى تصور كرده‏اند كه مرجع ضمير در" يتحاجون" آل فرعون مى‏باشد، ولى قرائن موجود در اين آيات نشان مى‏دهد كه آيه مفهوم وسيعى دارد و همه كفار را شامل مى‏شود.