ولى آنچه از موارد استعمال واژه" ياس" و" قنوط" در قرآن مجيد به دست مىآيد اين است كه ياس و قنوط تقريبا در يك معنى به كار مىرود، مثلا در داستان يوسف مىخوانيم كه يعقوب فرزندان خود را از ياس از رحمت الهى بر حذر داشت، در حالى كه آنها در مورد پيدا كردن يوسف هم قلبا مايوس بودند و هم نشانههاى ياس را ظاهر كرده بودند (يوسف- 87).
و در مورد قنوط در داستان بشارت فرزند به ابراهيم مىخوانيم كه او از اين مساله اظهار تعجب كرد، اما فرشتگان به او گفتند: بَشَّرْناكَ بِالْحَقِّ فَلا تَكُنْ مِنَ الْقانِطِينَ:" ما تو را به حق بشارت داديم بنا بر اين مايوس نباش"! (حجر- 55).
در آيه بعد به يكى ديگر از حالات نامطلوب انسانهاى دور مانده از علم و ايمان يعنى حالت غرور و از خود راضى بودن اشاره كرده، مىفرمايد:" هر گاه ما به انسان رحمتى از سوى خود، بعد از ناراحتى كه به او رسيده بچشانيم، مىگويد: اين به خاطر شايستگى من است و لايق چنين مقام و موهبتى بودهام" (وَ لَئِنْ أَذَقْناهُ رَحْمَةً مِنَّا مِنْ بَعْدِ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُ لَيَقُولَنَّ هذا لِي) «1».
اين بينواى مغرور فراموش مىكند كه اگر لطف خدا نبود بجاى اين نعمت بايد گرفتار بلا شود، و همچون قارون مستكبر كه وقتى خداوند براى آزمايش او ثروت زيادى به وى بخشيد و به او گفتند تو هم نيكى كن آن گونه كه خدا بر تو روا داشته، گفت: نه، من هر چه دارم بر اثر علم و دانش و لياقت ذاتى خودم دارم!" قالَ إِنَّما أُوتِيتُهُ عَلى عِلْمٍ عِنْدِي" (قصص- 78).
(1) بعضى از مفسران گفتهاند كه جمله" هذا لى" يعنى" اين نعمت هميشه براى من پايدار خواهد بود" كه در حقيقت دوام آن را مىرساند، اما تفسيرى كه در بالا گفتيم مناسبتر است هر چند ميان اين دو تضادى وجود ندارد و قابل جمع است كه هم خود را مستحق نعمت بداند و هم آن را دائم و جاودانى پندارد.