نامگذارى اين سوره به اين نام به خاطر آيه 38 است كه مسلمانان را دعوت به مشورت در امور مىكند، اما از اين كه بگذريم اين سوره ضمن داشتن محتواى عمومى سورههاى مكى، يعنى بحث از مبدء و معاد و قرآن و نبوت، بحثهاى مختلفى دارد كه به طور خلاصه چنين است:
بخش اول: كه مهمترين بخش اين سوره را تشكيل مىدهد بحث پيرامون وحى و ارتباط خداوند با پيامبران از اين طريق مرموز است، كه مىتوان گفت بر تمام سوره سايه افكنده، با آن آغاز مىشود، و با آن پايان مىيابد، و در لابلاى سوره نيز از آن سخن به ميان آمده، و به تناسب آن، بحثهايى پيرامون قرآن و نبوت پيامبر اسلام (ص) و آغاز شروع رسالت از زمان نوح (ع) مطرح شده.
بخش دوم: اشاراتى است پر معنى به دلائل توحيد، و آيات خداوند در آفاق و انفس كه بحث وحى را تكميل مىكند، و همچنين بحثهايى از توحيد ربوبيت.
بخش سوم: اشاراتى به مساله معاد و سرنوشت كفار در قيامت دارد اين بخش نسبت به بخشهاى ديگر در اين سوره كم است.
بخش چهارم: يك سلسله مباحث اخلاقى است كه با ظرافت مخصوصى بيان شده، گاه به ملكات برجستهاى همچون استقامت و توبه و عفو و گذشت و شكيبايى و فرونشاندن آتش خشم يا تعبيرات لطيفى دعوت مىكند.
و گاه از ملكات رذيلهاى همچون طغيان به هنگام رو آوردن نعمتهاى الهى، و لجاجت، و دنيا پرستى، و جزع و فزع به هنگام بروز مشكلات، با عبارات زندهاى نهى مىكند.