تفسیر نمونه

ناصر مکارم شیرازی

جلد 20 -صفحه : 507/ 496
نمايش فراداده

پيامبران از جنس ما بودند، چگونه مى‏توان باور كرد كه آنها احساس يا ادراكى ما وراى احساسات و ادراكات ما داشته‏اند؟

ايراد هميشگى و پاسخ هميشگى

‏ اينگونه برخورد ماديها با مساله وحى منحصر به اين مورد نيست، آنها در برابر تمام مسائل مربوط به" ما وراء طبيعت" چنين قيافه‏اى را به خود مى‏گيرند، و ما نيز در همه جا براى رفع اشتباه آنها مى‏گوئيم:

فراموش نكنيد قلمرو علم (البته آنها هر جا علم مى‏گويند به معنى علوم تجربى و طبيعى است) جهان ماده است، معيارها و ابزارهايى كه براى مباحث علمى پذيرفته شده آزمايشگاهها، تلسكوپها، ميكروسكوبها و سالنهاى تشريح همه در همين محدوده كار مى‏كنند، اين علوم با اين ابزارها و معيارها مطلقا در مورد خارج از محدوده عالم ماده نمى‏تواند سخن بگويد، نه نفى و نه اثبات، دليل آن هم روشن است، و آن اينكه اين معيارها توانايى محدود، و قلمرو خاصى دارند.

بلكه ابزار هر يك از علوم طبيعى، نيز براى علم ديگر فاقد توانايى و كاربرد است، فى المثل اگر ميكرب سل را در پشت تلسكوپهاى عظيم نجومى نبينيم نمى‏توانيم آن را انكار كنيم، و يا اگر ستاره پلوتون با ميكرسكوبها و ذره‏بينها قابل مشاهده نباشد نبايد زير سؤال قرار گيرد! ابزار شناخت در هر جا متناسب همان علم است، و ابزار شناخت براى ما وراء طبيعت چيزى جز استدلالات نيرومند عقلى كه راه ما را به سوى آن جهان بزرگ باز مى‏كند نخواهد بود.

آنها كه علم را از قلمروش خارج مى‏كنند در حقيقت نه عالمند و نه فيلسوف، مدعيانى هستند خطاكار و گمراه.