حاشیه بر رساله ارث ملا هاشم خراسانی

سیدروح اللَّه موسوی خمینی‏

نسخه متنی -صفحه : 118/ 50
نمايش فراداده

مهدوم عليه حكم مى‏شود به توارث و در غير اين دو محتمل است [1] رجوع به قرعه و احوط تصالح و تراضى است.

(و بدان كه) در حكم غرقى است غرق شدن در آب مضاف و در مايعات و فرو رفتن در گل و بالوعه و نحو اينها و در حكم مهدوم عليه است انهدام كسوه انكسار شاخه درخت و وقوع خيمه و خانه مويى بر سر انسان.

مسأله- كيفيت وارثيت از دو طرف‏

به اين نحوه است كه فرض مى‏شود حيات هر يك بعد از فوت ديگرى و از تركه حال الفوت آن ديگرى به وارث مى‏دهند لكن از غير آن مالى كه از ديگرى ارث برده و اما در خصوص آن مالى كه از ديگرى ارث برده توارثى نيست وارث هر يك را به وارث حى او مى‏دهند مثلًا پدر و پسرى در زير هوار تلف شده‏اند و معلوم است [2] موتشان مقارن يكديگر نبوده و علم به تاريخ فوت احدهما المعين هم نيست كه در اين صورت قطعاً بينشان توارث خواهد بود و تركه پدر هزار تومان بوده و تركه پسر ششصد تومان و وارث پدر مهدوم عليه منحصر بود به همين پسر و يك دختر و وارث پسر

[1] و محتمل است كه حكم غرقى و مهدوم عليه را داشته باشد و اين احتمال اقوى است در صورتى كه تقدم و تأخر و مقارنه مجهول باشد چنانچه در غرقى و مهدوم عليه نيز چنين است و اما در صورتى كه تقدم يكى بر ديگرى معلوم باشد لكن معلوم نباشد كدام يك مقدم است اقوى قرعه است چه در غرقى و مهدوم عليه و چه در غير آنها و اين حكم و حكم متقدم جارى است در جايى كه بدون سبب هم فوت شده باشد و به اجل طبيعى باشد لكن احتياط در اين موارد خصوصاً در فرض اخير بسيار مطلوب است.

[2] در صورتى كه معلوم باشد عدم مقارنت و متقدم و متأخر مجهول باشد و علم به تاريخ نباشد اقوى جريان قرعه است چنانچه گذشت پس بايد فرض شود عدم علم به مقارنت نيز.