صفحه‌ى 279
است كه استحباب غسل بر كسى كه آن را كشته است از جهة اثر قذارت آن باشد (سوم) غسل مولود است، بلكه از صدوق و ابن حمزه ظاهر مىشود وجوب آن لكن قول به وجوب ضعيف است و وقت غسل دادن او، وقت ولادت است و تأخير آن تا دو روز يا سه روز ضرر ندارد. و بعضى گفتهاند تا هفت روز، بلكه بعضى گفتهاند تا آخر عمر او موسّع است. و بهتر آن است كه هر گاه دو سه روز از ولادت گذشت و او را غسل ندادند بعد از آن، بدون قصد ورود غسل دهند. (چهارم») غسل به جهت ديدن كسى كه به دار كشيده باشند. و بعضى گفتهاند كه استحباب غسل بر بيننده دو شرط دارد: (اول) آن كه عمداً رفته باشد به قصد نظر كردن به او كه هر گاه اتفاقاً بدون قصد، چشمش به او افتاده يا در رفتن به آنجا مجبور باشد، غسل مستحب نيست. (دوم) آن كه به حق او را به دار كشيده باشند و سه روز بر آن گذشته باشد، پس با نظر كردن به او پيش از سه روز غسل مستحب نيست به خلاف صورتى كه مصلوب به ظلم باشد كه غسل در آن مستحب است و لو در دو روز اول لكن وجه شرط دوم واضح نيست. بلى! وجه شرط اول ظاهر خبرى است كه دلالت دارد بر آن كه كسى كه برود بسوى مصلوب و به او نظر نمايد از باب عقوبت بايد غسل كند. و ظاهر آن اين است كسى كه برود بسوى او براى غرض صحيحى مثل تحمل شهادت يا اداء آن، غسل بر او نيست. (پنجم) كسى كه نماز خسوف و كسوف را در وقت خود عمداً ترك كند به احتراق تمام آن، مستحب است غسل كند و نماز آن را قضاء كند. و بعض علماء حكم به وجوب اين غسل كردهاند لكن اقوى، عدم وجوب آن است اگر چه احوط ترك نكردن آن است. و ظاهر اين است كه اين غسل مستحب نفسى باشد در صورت ترك نماز عمداً. بلى! جماعتى گفتهاند: مستحب مقدمى است براى قضاء نماز، پس بهتر آن است غسل را به قصد قربت مطلقه بدون ملاحظهى غايتى يا سببى به جا آورد. و هر گاه نماز آيات به غير عمد از او ترك شود يا آن كه، تمام قرص آن نگرفته باشد استحباب غسل معلوم نيست اگر چه بعضى گفتهاند اگر ترك نماز كرده باشد عمداً، غسل مستحب است اگر چه تمام قرص نگرفته باشد. و