به سامعان، حركت قلبى و مراد به موزون، نغماتِ منفصله متناسبه است، نه نظم مقفّاى موزون به بحرى از بحور شعر.

[النَغْمَةُ صَوْت واحد مَوزُون لابَث زماناً ذا قَدْرٍ مَحْسوسٍ في الجِسْمِ الذي هُوَ فيه يُوجَد و له حَدّ مِنَ الثِّقْل و الخِفة]

ششم: اهل موسيقى، [موسيقى را] كه در لغت يونانى به معناى الحان است، چنين تعريف كرده‏اند كه:

النَغْمَةُ صَوْت واحد مَوزُون لابَث زماناً ذا قَدْرٍ مَحْسوسٍ في الجِسْمِ الذي هُوَ فيه يُوجَد و له حَدّ مِنَ الثِّقْل و الخِفة مَحْنون إليه بِالطَّبْع. يعنى: نغمه، صوت و آوازى است واحد موزون، يعنى آنكه متناسب باشد فقرات منفصله آن، و ميان نغمات منفصله، درنگى واقع شود در زمانى محسوس. و آن صوت را حدّى خاص بوده باشد از زير و بم و ميل طبع به سوى آن بوده باشد.

و شك نيست كه بنا بر اين بدون ترجيع، صوت پذير نيست هيچ صوت حَسنِ موزونى.

هفتم: غنا، خواندنى است كه از خدا دور اندازد،

و هر خواندنى كه به خدا نزديك كند آن را اكثر، به صوت حسن در احاديث مذكور ساخته‏اند و اين كلام از تفسير بعضى فضلاى متقدّم مستفاد مى‏شود. و همچنين از كلام بعضى متأخّرين مثل فاضل كاشى در مفاتيح الشرائع كه گفته: «الغناء ترَنُّمُ أهلِ الفسق». و فاضل ربانى مولانا محمد باقر خراسانى در كفايه و فاضل‏