با چند شرط، حج واجب مىشود و بدون وجود تمامى آنها حج واجب نيست:
اوّل و دوّم- بلوغ و عقل.
پس بر كودك و ديوانه (1) حج واجب نيست.
[4] م- اگر غير بالغ حج به جا آورد صحيح است، هر چند از حجة الاسلام كفايت نمىكند.
[5] م- اگر كودك مميز براى حج محرم شود و در وقت درك (2) مشعر الحرام بالغ باشد كفايت از حجة الاسلام مىكند (3) و هم چنين اگر مجنون قبل از درك مشعر عاقل
(1)- آية اللَّه (بهجت): كه قاصر باشد زمان افاقه او از اداء واجب فعلى بر او (كتاب حج ص 2). (2) آية اللَّه (بهجت): كفايت ادراك آن چه با آن حج ادراك مىشود اگر چه اضطرارى مشعر باشد با انجام واجب از اضطرارى عرفه خالى از وجه نيست (كتاب حج ص 3). (3) آية اللَّه (خوئى): كفايت از حجة الاسلام نمىكند. (و تفصيلى دارند كه به مناسك، مسأله 4 رجوع شود). آية اللَّه (سيستانى): در مورد مجنون متعرض نشدهاند. آية اللَّه (گلپايگانى)، آية اللَّه (صافى): احوط بلكه اقوى عدم كفايت از حجة الاسلام است و هم چنين نسبت به مجنون، بنا بر اين اگر سالهاى بعد مستطيع بودند حجة الاسلام را به جا آورند. (مناسك عربى، ص 14، مسأله 14). آية اللَّه (بهجت): با سائر شروط و با اداء واجبات لاحقه، بدون نياز به تجديد نيت حجة الاسلام يا تجديد نيت احرام يا نيت وجوب به مجرّد كمال، و معتبر است از زمان كمال نه قبل از آن استطاعت او به قدر فراغ از واجبات حج بنا بر اظهر، و در صورت ادراك حج بنحو صحيح در اجزاء عمره سابقه بر كمال از متمتع تأمل است، و احوط اعاده عمره است بقصد وظيفه