صفحه ى 555
79 [ربانيين ]: ربانى به معنى رب يعنى پرورنده و تدبير كننده و اصلاح كننده است، و عالم ربانى كسى است كه به تدبير و اصلاح كار مردم بپردازد، و به قولى مقصود عالم به علم رب يعنى علم دين است كه او را به اين كار فرمان مى دهد، چيزى كه هست با اضافه تغيير پيدا كرده تا بر اين معنى دلالت كند، و بنا بر اين به عالم دينى كه پروردگار به آن امر كرده، ربانى مى گويند.
با وجود اين كه آيات درس گذشته درباره كليات بحث مى كرد، مردان دين تحريف كننده و نيمه پرورش يافتگان بيشتر از همه با آن ارتباط پيدا مى كردند، چه آنان آشكارترين و مبرزترين اهل كتابند. كتاب را پيش از ديگران شناخته و آموخته و به ديگران تعليم داده اند، پس به طريق اولى تعريف اهل كتاب به ايشان بيشتر صدق مى كند.
سخن، در اين درس، متمركز درباره ايشان است، و با آن آغاز مى شود كه علم و دانش امانت است، و كسانى كه تحمل مسئوليت علم را به خاطر مقدارى مال نمى پذيرند، و در امانت آن خيانت مى كنند، در جهان ديگر به سزاى خود خواهند رسيد.
خيانت كردن به علم گاه به صورت تفسير كردن نادرست دين است و تحريف معانى الفاظ آن به صورتى آنها را مطابق مصلحت خويش درآوردن.