اين آيه ما را يادآور علم خدا بر همه چيز، حتّى بر زواياى پنهان نيّت پرندگان مىشود.
[42] «وَ لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ إِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ- از آن خداست فرمانروايى آسمانها و زمين و بازگشت همگان نزد اوست.»
هم چنان كه آغاز از اوست پايان نيز به نزد اوست، و در اين حقيقت- كه تمام شواهد عقلى به اثبات آن بر مىخيزد، و جلوههايش در سرتاسر طبيعت نمودار مىشود- بزرگترين اندرز براى شخص انديشمندى وجود دارد كه حجابهاى غفلت يا شهوت چشم و بينادلى او را نپوشانده باشد، و بزرگترين انگيزنده براى توجّه دادن او به جانب ذات مسلّط و حكيم بارى تعالى است، بدان سان كه كردار خود را خالصانه به خاطر پروردگار كريم خود انجام دهد و از هيچ كس جز او پاداش و سپاسى نخواهد، و از كسى جز او نترسد و پروا نكند.
اين آيه ما را به حكمفرمايى و سلطه مطلق خدا بر جوهر چيزها دلالت مىكند و اين كه اوست كه به قدرت خود زمام حقايق را به دست دارد كه زايل و نابود نشوند.
[43] «أَ لَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُزْجِي سَحاباً- آيا نديدهاى كه خدا ابرهايى را به آهستگى مىراند؟» پس جايى براى تصادف و وقوع خود به خودى، يعنى دروغى كه منكران ساخته و پرداختهاند وجود ندارد، و ممكن نيست اين نظام و ساختار بدون تدبير كنندهاى حكيم ايجاد شده باشد، و او همان خداست كه ابرهايى را كه ميليونها تن وزن دارد به كمال سبكى و نرمى در طبقات فراز آسمان به حركت در مىآورد و مىراند.
«ثُمَّ يُؤَلِّفُ بَيْنَهُ- سپس آنها را به هم مىپيوندد ...»
اگر ابرها انبوه و فشرده نشوند باران نمىبارد، بعلاوه ابرها حاوى بارهاى منفى و مثبت هستند و اگر چنين نباشند براى كشاورزى سودى ندارد، پس آذرخشى كه موادّ ضرورى براى پرورش گياهان را فراهم مىآورد مركّب از امواج