تفسیر هدایت

سیدمحمدتقی مدرسی

جلد 8 -صفحه : 483/ 405
نمايش فراداده

بيم و اميد

[26] «الْمُلْكُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ لِلرَّحْمنِ- فرمانروايى در آن روز- براستى- از آن خداى رحمان است ...»

با وجود آن كه فرمانروايى همه وقت و در هر حال از آن خداست، امّا در روز قيامت فرمانروايى خدا به صورتى آشكارتر و بزرگتر جلوه‏گر مى‏شود، و آيات در اين مورد صفت رحمت و مهربانى الهى را ياد آور شده‏اند، نه صفت خشم را، براى آن كه اشاره كنند در آن هنگام كه نيرو و قدرت نامحدود پروردگار جلوه‏گر مى‏شود، روند مطلب قرآن به ما اميد رحمت گسترده او را مى‏دهد، ولى ما را از اين كه فرصت را از دست دهيم و از مهربانى او استفاده نكنيم بر حذر مى‏دارد، و انسان چقدر بايد بدبخت باشد كه بهره‏جويى از مهربانى خدا را كه همه چيز را در برگرفته است از دست بدهد؟! «وَ كانَ يَوْماً عَلَى الْكافِرِينَ عَسِيراً- و براى كافران روزى دشوار خواهد بود.»

وقتى انسان به رحمت و مهربانى خدا مى‏نگرد اميد و آرزوى او مى‏افزايد، بدان درجه كه تصوّر مى‏كند نزد خدا عذابى وجود ندارد، و او همه مردم را به بهشت گسترده خود وارد خواهد كرد.

ولى وقتى بشر به نافرمانيهاى خود، و مخالفتش با پروردگار خويش مى‏انديشد، احساس مى‏كند كه هر عذابى در حقّ او اندك است، از اين رو معادله‏اى قرآنى را در گفتار خداى تعالى مى‏يابيم كه: «الْمُلْكُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ لِلرَّحْمنِ- فرمانروايى در آن روز- براستى- از آن خداى رحمان است» از يك سو و «كانَ يَوْماً عَلَى الْكافِرِينَ عَسِيراً- و براى كافران روزى دشوار خواهد بود» از سوى ديگر. و اين معادله توازن روانى ميان مهربانى و خشم است كه واجب است بر رفتار انسان منعكس شوند.